zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury (138)

Ao) POETYKI .TAKO TEORIE LITERATURY

Od starożytności, a w szczególności c-d Arystotelesa i jego ..Poetki" i „Retoryki”, większość wiedzy teoretycznej na te mai literatury obejmowała poetyka. Od początków az do końca oświecenia istniała ona przede wszystkim jako poetyka normatywna (czyli taka., która narzuca odgórnie pisarzom reguły pisania dzieła, tworzenie literatury. Najeża, do nich: „List do Pizonów” Horacego. „Poetyka” Arystotelesa czy ..I.'Ar. Poetiąue” Boileau). Później (od około XIX wieku) zaczęła funkcjonować jaką poetyka opisowa, która opisuje i rejestruje istniejące już dzida literackie. Najpóźniej zaś (fóBniec XIX wieku) pojawiła sic w postaci poetyki historycznej. Jest to dyscyplina, która bada przemiany form literackich oraz ich ewolucję w procesie historycznoliterackim, a jej prekursorem był rosyjski bacacz Wiesiołowski.

Wszystkie te odmiany poetyki przyniosły koncepcie teo-ei.yczne na temat sposobu organizacji .wewnętrznej dzieła 'literackiego, budowy świ a ta • przedstawionego itd. (teoria kompozycji), zastosowania w dziele środków stylistycznych (stylistyka), ogólnych reguł jego budowy (gcnologia) czy tez rodzajów wiersza* rytmów i rymów (wersologia). Wymienione elementy są czterema podstawowymi działami poetyki opisowej.

Jednak poetyka, podobnie jak retoryką pełniła rączej funkcje praktyczne., dostarczając warsztatu do analizy dziel literackich i Tworzących podbudowę do ich interpretacji. Poetyka to nie do końca to sarno co teoria literatury w obecnym rozumieniu, choć uważa się ją za jeden z działów szeroko pojętej teorii literatury. Była ona niewątpliwie jednym z najważniejszych źródeł teorii literatury.

Dcfiuicja teorii literatury

Teoria literatury pa obszarze nauki, nic tylko tłumaczy czym jest literatura i opisuje .czynności z nią związane, ale służy przede wszystkim zaprowadzeniu określonego porządku, zaś to, co „teoretyczne” oznaczało będzie: „ścisłe". ..uniwersalne⁵’, „logiczne”, „całościowe”... teoria może być traktowana zarówno swobodniej jak i bardziej restrykcyjnie, a wszystko zależy od tego, jak wygórowane są dziedziny, które aktualnie reprezentuje, czyli: czy ci. którzy tworzą teorię pragną jedynie, by pewne rzeczy w obszarze owej dziedziny zostały należycie skomentowane i wyjaśnione, czy by znalazły one właściwe miejsce w ramach jakiegoś modelu lun schematu.

Korzystałam:

Teorie literatury XX wieku. Wprowadzenie.