zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury (170)

charakteru swojej dziaialności.-iego cel stanowi opanowanie czy wręcz sterowanie __

zachowaniami odbiorców. Rola mitologa polega na obnażeniu mechanizmów ideologicznych

i semiotycznych mitu, na analizie jego pokładów znac7.cnicv.7ch. W koncepcp Bartiiesa_•

literatura jest takim systemem semioiogieżnym. który dysponuje możliwościami obrony

• Alegoria - mówienie obrazo we;, to pojedynczy' motyw lub rozwinięty' zespól motywów (sceneria, postać, wydarzenic)w^f utworze literackim lub dzicic plastycznym, który poza znaczeniem dosłownym i bezpośrednio przedstawionym ma jeszcze inne, ukryte 1 domyślne,

•zwane alegorycznym. Powstaje ono na fundamencie znaczenia dosłownego, a łącząca ją w aęz ma charakter w dużym stopniu konwencjonalny, opiera się na odpowiedruościaca ustalonych . przez tradycję literacką, kulturalną, religijną, itp. Odczytanie znaczenia alegorycznego wymaga pewnej erudycji wychodzącej poza prostą znajomość języka.

Symbol - pojedynczy motyw; lub rozwinięty zespół motywów występujący w dziele, który jest znakiem treści głęboko ukrytych i niejasnych, mający za zadanie kierować ku nim myśli ' irićTfirbpfićżóny natnidytję ćzytelrti^Ale^każderaz&wo^pelującym-do—

*jkjspmwćńćji^ai^ćmotwórĆzej~ a w rezultacie pfzełTźZUjąćyHt żnaczemannrcnie]-uchwytni':- ?-

IjŚclaęj^indywidnaUzowane niż alegoryczne!""' ~ ' ¹ ~ ~ ;. "~

W alegorii pierwotny -elcmen: znaeżony, czyli sens dosłowny, jest przypadkowy, a dragi element znaczony - sens iście symboliczny - jest wystarczająco zewnętrzny, by był wprost ... “uchwytny. Wymian syraboliczny zdobywał z czasem przewagę nad wymiarem alegorycznym. . __

Symbol i alegoria nie stoją w tym samym rzędzie. Symbol poprzedza hermeneutykę, alegoria ’ jest już' hermenciityczna

Semiotyka (z hasła semiologia) - nauka zajmująca się znakami i systemami znakowymi. W Tamach semiotyki wyróżnia się trzy działy:

- śyntaktyka-¹ bada-relacje między znakami ułożonymi w ciąg wypowiedzeniowy

- semantyka- relacje miedzy znakami a rzeczywistością,

.- pragmatyka - relacja między układem znaków a sytuacją komunikacyjna.

“Szeroko pomyślane badania semiologiczno- litsratnrtJZnawtzmprowadzone byływ-osTntnich---

dziesięcioleciach przede wszystkim w dwóch ośrodkach: radzi eckiną .1. M. Lodman. W. W.

' Iwanow) i francuskim( R. Barthes, T. Todorov).