zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury (181)

dostarcza utwór J. Tuwima „ Wierszyk o Andzi, co ukłuła się i płakała'¹ w rzekomej interpretacji rozmaitych poetów lub książka Wyki ..Duchy poetów podsłuchane”.

Autor zewnętrzny -Autor wewnętrzny-

15. Parodia - w znaczeniu szerszym: wszelkie naśladownictwo ośmieszające poważne utwory literackie; w znaczeniu węższym':-'utwór komiczny naśladujący kompozycję, motywy i styl typowy dla rodzaju, gatunku lub odmian literackich poważnych (np. dramatu, eposu, ballady). Parodią, eposu jest „Myszeida” Krasickiego.

Diereza - w wersyfikacji przedział międzywy razówy pokrywający się z granicą stopy w wicrs/.u sylabotonicznym.

16. Przestrzeń w dziele literackim

Cezura - przedział międzywyrazowy przypadający wewnątrz stopy (przecinający ją) w wersie sylabotonicznym.

17.    Metonimia, zamiennia - wyrażenie, w którym dany wyraz zastępuje inny, kojarzący sie na zasadzie podobieństwa obiektywnego, nierzadko materialnego, a nie tylko dowolnie odczutego lub wywodzącego się z fantazji i wyobraźni.

Trop poetycki, którego główne zasady polegają na wprowadzeniu nazwy: przyczyny w miejsce skutku, i odwrotnie, np. "to było jego grobem", zamiast "powodem śmierci". Materiału zamiast przedmiotu z niego wytworzonego, rip. "ryknęły spiże", a nie "działa". Znaku lub godła w miejsce zjawisk przez nie reprezentowanych: Dla pretendenta do obrączki ślubnej (J. Słowacki). Autora w miejsce dzieła, np. "nudzić się Konopnicką". Narzędzia zamiast twórcy, np. "dobre pióro" - o pisarzu. Miejsca zamiast zdarzenia, np. Chwała Grunwaldu zamiast Bitwy pod Grunwaldem, itp. Rodzaje metonimii:

Instrumentalny styl odbioru dzieła -

18.    Synekdocha - gr.j. odmiana metonimii, figura stylist. polegająca na użyciu nazwy szczegółowej zamiast nazwy ogólnej lub na odwrót, zwł.: I. nazwy części zamiast nazwy całości (-» pars pro toto): 2. rodzaju zamiast gatunku (np. "ptak" zamiast "orzeł"); 3. liczby mn. zamiast liczby poj.. np. "my" zamiast "ja".

Rodzaje:

Mimetyczny styl odbioru dzieła

19.    Instancje odbiorcze wewnąlrztekstowc -

Neologizmy - przeciwieństwo archaizmów: słowa nowęjjlnnowącje. Tworzone są przede wszystkim z konieczności nazywania nowych przedmiotów,i pojęć, powstających wraz z rozwójcm-laiisur.yjn ateaa jn c j i ducMwej społeczeństwa. Neologizmy uzasadnione i potrzebne przestają byc neologizmami, gdy się upowszechnią i wejdą na stałe do języka ogólnonarodowego.