zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury (203)

39. ROLA KATEGORII STYLU W OPISACH POEZJI

Styl j ako zespół zasad i środków językowo-stylistycznyeh. Ch^akteryzujc dzieła danej jednostki twórczej - wykładnik jej indywidualnej inicjatywy w korzystaniu z możliwości języka. Sty! osobniczy, determinowany przez różne cenniki. Jest to zjawisko powtarzalne, stanowiące indeksalny znak określonych wartości, charakteryzujący dana grupę ludzi.

Teksty należące do pewnych typów są budowane według określonych reguł; każdy z tych typów realizuje określony MODUS DICENDI czyi i styl Zespół takich reguł wybory stanowi charakterystykę danego GENUS DICENDI (sposób wyrażania się) lub stylu.

Podział na styl: niski, średni, wysoki - opiera się na rozróżnieniu użytych form językowych, na stopnia ich bogactwa i niezwykłości.

Pojęcie stosownośc: - DECORUM - tworzy się kiedy środki językowe przyporządkowane są odpowiednim typom: wymowy, tematu i. sytuacji. Chodzi o to, aby przedmiot wypowiedzi był zgodny z wyborem środków językowych i stopniem ich ozdobności (omatus). Musi istnieć zgodność między statusem mówiącego i odbiorcy. Zasada ta spełniona jest kiedy dana wypowiedź ma przypisany styl. według Arystotelesa .nic wolno o ważnych sprawach mówić niedbałe, ani uroczyście o błahych.

GE NERA piCENDI nie dotycz;/ indywidualnych sposobów' ludzkiej ekspresji. Właściwym przedmiotem zainteresowania są społeczne sytuacje, w których ludzie mówiąc mogą pozyskać innych dla swoich przekonań. Przedmioty, o których się mówi, można pokłasyfikować na wielkie i małe, a środki, którymi sic dysponuje, można przypisać tak ocenianym klasom przedmiotów, by odpowiednim tematom przypisać odpowiednie style.

XVI wiek, podobnie jak starożytność dzielił styl na:

	Styl wvsoki	Sty! średni	Stvl niski !
tematy	bogowie bohaterowie królowie	informacja	-1 pasterze
metry	heksametr	pentametr	jambv
gatunki	epika, tragedie	dydaktyczne	komedia noezia nastoralna
	Eneida	Georgiki Bukoliki

Próbować pisać o poecie to próbować przemknąć jego ducha.

Hipolit Tean twierdził, że literaturę można zbadać tylko wtedy, kiedy bada się rasę, moment i

środowisko.