z grzyb1

Rozdział 5 Zakażenia grzybicze

G^rz^yby stanowy niezależną grupę systemową składają się z około 50 000-250 000 opisanych gatunków, spośród których około 200-300 gatunków posiada właśowośo patogenne Natomiast w codziennej praktyce kkracznej rzeczywiste znaczenie chorobotwórcze ma kfta-krfkanaśoe gatunków z których niektóre występują kosmopolitycznie, moe w ogram czemu do stref klimatycznych lub kontynentów

Grzyby stanowią zróżnicowaną grupę organizmów euka riotycznych. Ogólnie dziełi s»ę je na dermatofity. grzyby droz dzopodobne, grzyby pleśniowe i łtne 2 kkn<znego punktu widzenia istotne znaczenie odgrywają dermatofity oraz grzy by drożdzopodobne z rodzaju Candida

Dermatofity nie stanowią odrębnej jednostki systemowej Obejmują one grupę saprofrtów. których właściwością jest zdolność do degradacji keratyny. zarówno ludzkiej, jak i zwierzęcej. Do tej grupy należą iiczne gatunki należące do trzech rodzajów: Microsporum. Tnchophyton \ Epfdermophyton. Niezależnie od podziału systemowego, dla celów praktycznych, dermatofity dzieli się w oparciu o krytenum ich naturalnej przynależności ekologicznej (ontohabrtat) oraz wymagania wobec żywiciela. Na tej podstawie wyróżnia się dermatofity antropo-filne (naturalnym żywicielem jest człowiek), zoofilne (zwierzę) i geofilne (bytujące w glebie). Do wymienionych grup należą różne gatunki wyszczególnionych wyżej rodzajów.

Dermatofity są czynnikami etiologicznymi infekgl zwanych grzybicami właściwymi (tineó).

Grzyby drożdzopodobne z rodzaju Candida bytują w organizmie zdrowego człowieka jako egzogenne saprofity kolonizujące błony śluzowe i skórę, nie wywołując objawów choroby. Wywołane przez nie zakażenia należą do tzw. zakażeń oportunistycznych. Rozwijają się one w warunkach zaburzonych mechanizmów obronnych gospodarza oraz w zmienionych warunkach środowiskowych różnych okolic ciała ludzkiego. Czynniki usposabiające do oportunistycznych zakażeń grzybami drożdżopodobnymi z rodzaju Candida dzieli się na wewnątrzpochodne, uwzględniające relacje mi-kroorganizm-gospodarz, oraz zewnątrzpochodne - jatro-genne i środowiskowe.

Czynniki usposabiające do występowania zakażeń

grzybiczych

C Środowiskowe:

-    przebywanie w skupiskach ludzkich, takich jak internaty. hotele robotnicze, koszary, siłownie, baseny, gabinety odnowy biologicznej

-    wysoka temperatura i wilgotność

czynniki żywieniowe (dieta bogata w węglowodany, niedobór witamin)

grupy społeczne szczególnie narażone na zakazenii grzybicze, np górnicy, żołnierze, sportowcy (noszeni! nieprzewiewnej odzieży i obuwia wykonanych z two rzyw sztucznych i gumy)

-    migracje ludności;

□    Miejscowe.

-    nadmierna potliwość

-    przerwanie ciągłości tkanek (np urazy skóry, błon śl zowych, oparzenia, maceracja tkanek, okluzja)

-    suchość skóry

-    zaburzenia ukrwienia kończyn;

□    Ogólnoustrojowe:

-    czynniki immunologiczne - niedobór neutrofilów krwi obwodowej (np. ostra białaczka, CT - chemioti pia), niektóre schorzenia prowadzące do braku limfi tów T, fagocytów jednojądrzastych (np. AIDS, CT), fekt układu siateczkowo-śródbłonkowego (wrod; brak lub defekt śledziony, splenektomia)

-    chemioterapia i radioterapia

-    leki: immunosupresyjne (cytostatyki), antybiotyki, tykosteroidy

-    zabiegi chirurgiczne (np. sztuczne zastawki serca, bacja, tracheostomia, endoskopia, przeszczepy i przetaczanie krwi, operacje p. pokarmowego, ginekologiczne)

-    czynniki fizjologiczne (np. ciąża, okres noworodki

-    zaburzenia endokrynologiczne (np. cukrzyca)

-    infekcje

-    choroby nowotworowe.

Jednym z bardzo ważnych czynników, predyspom do zakażeń, jest noszenie ubrań i obuwia z materiałów tycznych zwiększających potliwość skóry!