28 Zrozumieć Asembler
Teraz, kiedy już dobrze poznałeś kolumnową notację zarówno z marsjańskiej jak i ósemkowej perspektywy, nie powinieneś mieć kłopotów ze zrozumieniem kolumnowej notacji w dowolnym innym systemie liczbowym. System ósemkowy może nie być Ci całkiem obcy Na przykład, jeśli używasz CompuServe, to twój numer identyfikacyjny w systemie podziału czasu CompuServe jest właśnie ósemkowy. (CompuServe pracuje na komputerach DEC.)
2 systemem ósemkowym nie będziesz się zapewne stykał w praktyce, chyba że zajmiesz się programowaniem minikomputerów. Jak już wspomniałem wcześniej, w święcie mikrokomputerów wykorzystywany jest system o podstawie 16, zwany szesnastkowym lub he-ksadecymainym (ang. hexadecimal lub po prostu hex). System szesnastkowy spełnia wszystkie zasady dowolnego systemu liczbowego, omówione dotychczas. Oznacza to, że w zapisie kolumnowym każda kolejna kolumna ma wartość 16 razy większą niż kolumna z jej prawej strony. W tym systemie mamy 16 cyfr począwszy od 0 do ... właśnie, do czego?
Brakuje nam tu trochę cyfr. Cyfry od 0 do 9 możemy wykorzystać bez kłopotu. Cyfry 10, 11, 12, 13, 14 i 15 muszą być, niestety, wyrażone pojedynczymi znakami. TWórcy tego systemu w latach pięćdziesiątych nie wymyślali żadnych nowych cyfr. Pożyczyli po prostu pierwsze sześć liter alfabetu, wykorzystując je jako kolejne cyfry szesnastkowe.
W systemie szesnastkowym liczymy więc w następujący sposób: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, £, F, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 1A, IB, 1C, itd. W tabeli 1.5 przedstawione są te cyfry w bardziej zorganizowany sposób, z ich dziesiętnymi odpowiednikami do 32.
Tabela 15 Liczenie w systemie szesnastkowym (o podstawie 16)
Liczby szesnastkowe nazwa dziesiętny odpowiednik
0 |
zero |
0 |
1 |
jeden |
1 |
2 |
dwa |
2 |
3 |
trzy |
3 |
4 |
cztery |
4 |
5 |
pięć |
5 |
6 |
sześć |
6 |
7 |
siedem |
7 |
8 |
osiem |
8 |
9 |
dziewięć |
9 |
A |
A |
10 |
B |
B |
11 |
C |
c |
12 |
D |
D |
13 |
E |
E |
14 |
F |
F |
15 |
10 |
jeden-zero |
16 |
11 |
jeden-jeden |
17 |
12 |
jeden-dwa |
18 |
13 |
jeden-trzy |
19 |
14 |
jeden-cztery |
20 |
15 |
jeden-pięć |
21 |
16 |
jeden-sześć |
22 |
17 |
jeden-siedem |
23 |
18 |
jeden-osiem |
24 |
19 |
jeden-dziewięć |
25 |
1A |
jeden-A |
26 |
IB |
jeden-B |
27 |
1C |
jeden-C |
28 |
ID |
jeden-D |
29 |
1E |
jeden-E |
30 |
1F |
jeden-F |
31 |
20 |
dwa—zero |
32 |
Jedną z zasad przy używaniu systemu szesnastkowego, którą ja sam preferuję, jest nieużywanie takich słów jak „jedenaście” czy „dwanaście”, gdyż są one zbyt głęboko osadzone w naszym dziesięt-