001

Rozdział

Rehabilitacja człowieka

—^niepełnosprawnego - - ---------------------—

* rewalidacja - rehabilitacja * ewolucja filozofii rewalidacyjnej • polskie zmiany „od góry” i „od dołu” • opieka w dorosłości jako „odkrycie rewalidacyjne" XXI wieku * pomiędzy teorią a praktykę rewalidacyjny • rehabilitacja kontra nauka • od instrumentalizmu rewalidacyjnego ku rehabilitacji funkcjonalnej •

Rewalidacja - rehabilitacja

Przedstawienie fragmentarycznego zarysu współczesnych problemów rewalidacyjnych (zapewne i subiektywnego, gdyż pogłębiona analiza miałaby objętość wielotomowego opracowania) wymaga wyjaśnienia pewnego sporu terminologicznego. W pedagogice specjalnej funkcjonują dwa zbliżone pojęcia: rewalidacja i rehabilitacja. Przez jednych są one stosowane zamiennie, inni próbują je różnicować, wskazując wręcz na niepoprawność terminologiczną pozostałych. W głównej dla dyscypliny pozycji Pedagogika rewalidacyjna Aleksander Hulek wyjaśnia tę kwestię następująco:

Wybór terminologii zależny jest m.in. od tradycji i przyzwyczajeń poszczególnych specjalistów i praktyków. O tym, który z dwóch terminów: „rehabilitacja” czy „rewalidacja”, jest stosowany, decyduje na ogól punkt wyjścia: charakter i kierunek rozwoju, jaki nadano w przeszłości różnym formom opieki, usług i systemowi kształcenia osób poszkodowanych na zdrowiu³.

Pojęcie rehabilitacji według A. Hulka łączone bywa na ogół z usprawnieniem dzieci i dorosłych w sytuacji powypadkowej, pochorobowej. Rewalidacja z kolei odnosi się w zdecydowanej mierze do kształcenia i wychowywania dzieci z odchyleniami od normy. Pojęcie rewalidacji, w przeciwieństwie do polskiej tradycji zapoczątkowanej rozwojem pedagogiki leczniczej, używane jest na świecie rzadko.

¹ A. Hulek (red.), Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1980, s. 12.