016 (37)

2011-06-08

Dla określenia stopnia przeobrażenia kerogenu opracowano szereg metod chemicznych, fizykochemicznych i optycznych opartych na badaniu kerogenu i bitumów, a także ropy i gazu. Najczęściej używanymi wskaźnikami jest:

-    refleksyjnosć witrynitu (R,.).

-    barwa kerogenu {TAI - Thermal Alteralior, ir>dex>

-    barwa sporo-,v (SCI - Spore Cotor!ndex).

-    barwa konodontow (CAI - Conodont Alteration lndex).

-    barwa fluorescencyjna algimtu (CA - Cotor Algintt),

-    temperatura maksymalnego wydzielania vęglowocorć-.v vr pirolizie (Tniax.ii (PI - Productiort !ndex).

-    CP! - (Caroc/r Preference lndex).

oraz szereg innych opartych na badaniach elektronowego rezonansu spino-wego (ESR). spektroskopii w podczerwieni, analizie termicznej, mikrodyfrakcji elektronowej i inne.

W celu porówny wania stopnia dojrzałości kerogenu określonej różnymi metodami zapropono.yano numeryczną skalę LOM (£.eve? of Organie Metamocphism).

Gdy składniki lotne progresywnie ulatniają się to w kerogenie

•    C wzrasta

•    H:C spada

•    0:C spada

•    Nanosząc te wartości na diagram (pierwotnie wykonany dla węgla) możemy śledzić proces dojrzewania na diagramie Van Krevelen

W termalnym przeobrażeni', kerogenu wydziela się cztery główne stadia:

•    Diageneza - Zachodzi cci depozycji osadu do temperatury 50 C. Substancja organiczna ulega kolejno: degradacji biochemicznej (próchniei, u, l : sniu torfieniu i gniciu) i pokkondensacji. Głównymi produktami są gazy biogenne.

metan i dwutlenek węgla.

•    Katageneza - Zachodzi ■ zakresie temperatur 50 C do 200 'C. Keiogei ulega degradacji termicznej. Jest tc główne stadium genero wania ropy naftowej, ze strefą maksymalnego rozwoju procesu ropo twórczego tzw. „oknem ropnym".

•    Metageneza - Zachodzi w zakresie temperatur 200 ■ C. do 250 C. Ketogen ulega procesów i u. ąylnria. Głównym produktem jest metan termogeniczny. co daje podstawę do wydzielania tu tzw. „okna gazowego"

•    Metamorfizm - Zachodzi w temperaturach wyższych od 250 C. Kerogen ulega rekrysta lizaki

16