329


§ 2. Funkcje ciągłe

Układ 27*= {er*'} tych prostokątów otwartych pokrywa obszar 2>. W myśl lematu Borel wydzielimy z niego skończony układ prostokątów

<7>*=(xił<5,> xi+i$i; yi-łSi, yi+ł$i) >

który także pokrywa 3>. Oznaczmy wreszcie przez <5 najmniejszą z liczb |<5,.

Niech (x, y) i (x0, y0) będą dwoma dowolnymi punktami obszaru S>, dla których

(10)    |x-x0j<<5,    |y-yo|<<5 •

Punkt (x0, y0) należy do jednego z otoczeń crf, na przykład do otoczenia

<=(xi0 - i <5.o ’ x.o+i sh; yio -isi0’ yio+łK)>

a więc

1*0 - ■*ioi < i Sio .    1^0 - >’io I < 4 <5/0 •

Ponieważ    z (10) wynika, że |x-x0!<ł<5io i \y~y0\<^io- Stąd

|x-*o|<<5io,    b-^o^^/o-

Okazuje się więc, że oba punkty (x, y), (x0, y0), leżą w jednym z pierwotnie określonych otoczeń

(*fo <5/o ’ x/0 "i" <5.0 1 -f/o <5.0 ' >’io + SJ ,

a wówczas w myśl tego, co udowodniliśmy, spełniona jest dla nich nierówność (9).

Tak więc udało się nam dla e>0 wybrać ó>0 niezależnie od położenia punktu (x0, y0), przez co udowodniliśmy, że funkcja /(x, y) jest jednostajnie ciągła.

§ 3. Pochodne i różniczki funkcji wielu zmiennych

177. Pochodne cząstkowe i różniczki cząstkowe. Dla uproszczenia wzorów i wykładu ograniczymy się do przypadku funkcji trzech zmiennych, wszystko jednak, co będzie dalej powiedziane, jest słuszne także dla funkcji dowolnej liczby zmiennych.

Niech więc w pewnym obszarze otwartym 9> będzie dana funkcja u=f(x, y, z). Weźmy w tym obszarze punkt M0(x0, y0, zo)- Jeśli ustalimy wartości y=y0, z=z0 i będziemy zmieniali x, to u będzie w otoczeniu x0 funkcją jednej zmiennej x. Można zapytać o obliczenie pochodnej tej funkcji w punkcie x=x0. Nadajmy tej wartości x0 przyrost Ax, wówczas funkcja uzyska przyrost

Axu = Axf(x0, y0, z0) =f(x0 + Ax, y0, z0) -f(x0, y0, zo) >

który można by nazwać jej przyrostem cząstkowym względem x, gdyż jest on wywołany przez zmianę jednej tylko zmiennej. Zgodnie z samą definicją pochodnej, jest ona granicą

Axu    f(x0 + Ax,y0,z0) —/(x0, y0 > zo)

lim-= lim-•

Ax->0