054

3. PODSTAWOWE URZĄDZENIA I APARATY STACJI

3.1. TRANSFORMATORY I AUTOTRANSFORMATORY

3.1.1. Uwagi ogólne

Transformatory i autotransformatory energetyczne są stosowane do zmiany wartości napięcia i prądu przemiennego o tej samej częstotliwości a także do łączenia sieci o różnym napięciu znamionowym.

Transformatory mogą być w wykonaniu wnętrzowym lub napowietrznym jako jednokadziowe (trójfazowe), dwu- lub trójuzwojeniowe. Jedynie transformatory i autotransformatory na najwyższe napięcia i największe moce znamionowe buduje się również jako jednofazowe. Tworzy się wtedy grupę złożoną z trzech jednostek jednofazowych. Często w stacji znajduje się również czwarta jednostka — rezerwowa. Zestaw złożony z trzech jednostek jest droższy, ze względu na większe zużycie materiałów przewodowych, magnetycznych i izolacyjnych; jest również bardziej zawodny niż jednostki trójfazowe. Zestawy te zajmują ponadto znacznie więcej miejsca i są bardziej kłopotliwe w eksploatacji. Buduje się je głównie ze względu na trudności transportowe jednostek w wykonaniu trójfazowym, gdyż ich gabaryty i masy przekraczają często wymiary przepustów pod wiaduktami, występujących na drogach i dopuszczalne obciążenia dróg i mostów.

W stacjach elektroenergetycznych wysokich i najwyższych napięć są stosowane powszechnie autotransformatory. Są one tańsze od transformatorów oraz mają mniejsze masy i gabaryty, co jest szczególnie ważne przy jednostkach o bardzo dużych mocach. Mniejsze są również straty mocy czynnej i biernej w autotransformatorach ze względu na mniejsze rezystancje i reaktancje uzwojeń.

Właściwością autotransformatorów jest wspólny punkt gwiazdowy obydwu uzwojeń wysokiego napięcia, który powinien być uziemiony. Z tego względu autotransformatory nie mogą być stosowane w sieciach o izolowanym punkcie neutralnym oraz kompensowanych.

54