Białka związane z transportem to^dyneiąa - wykazuje właściwości ATP-(jazy. obecna w mikrotubuiach - w transporcie wstecznym oraz Ipnezyria - aktywowana A7P-aza mikrotubul, w transporcie postępowym.
j Mapowanie neuronów: metoda określania zakresu unerwienia przez poszczególne i neurony wykorzystująca zjawisko transportu aksonalnego. Szczególnie przydatna peroksydaza chrzanowa - wstrzyknięta w pobliże zakończeń aksonalnych zostaje / aksonami transportowana do perikarionu i tam metodami histochemicznymi wykrywana. Wykorzystując transport postępowy podaje się znakowane substancje do perikarionu i bada histoautoradiograficznie ich rozmieszczenie w aksonach.
Włokno nerwowe
Włókno nerwowe to cylinder osiowy (czyli akson) wraz z osłonkami. Na zewnątrz otoczone śródnerwiem (endoneurium) czyli osłonką Henlego lub Key-Retziusa. W niej. zanurzone w substancji podstawowej włókna - głównie elastyczne, przebiegają wzdłuż csi aksonu. W najmniejszych nerwach brak tej osłonki.
Większość aksonów posiada osłonki. W ; o^dkowym ukłądzie^nerwowym ■osłonka. wyąyyorzo n a„ jest przez, cdi gpcięndrocyty, w obwodowym i autonomicznym przez komórki Schwanna. W obu przypadkach akson może być owinięty regularnie tworząc osłonkę rriielinową. '
Terminologia:
• ibsjtón^ąjme.fi^gwa^Sćhwannaj- osłonka wokół aksonów obwodowego ijjr' yą autonomicznego układu cerowego,
• 'Ósłónka^jmenriowa^^ligódeńdróc^Ów^ - osłonka w ośrodkowym układzie nerwowym,
• . osłonkajnielinowa glejowa.- obejmuje oba powyższe pojęcia,
; • ;mieiina lub osłonka mielinowaj - powtarzające się owinięcia mezaksonu wokół
aksonu, wyłączając ciało komórki otaczającej,
• j.osłonka Schwanna. - można stosować to pojęcie tylko dla pojedyńczego owinięcia
bezrdzennych włókien obwodowych lub autonomicznych.
Osłonka mielinowa Schwanna - segmentowana rurka, w której znajduje się akson. Każdy segment pochodzi z jednej komórki Schwanna, której wydłużone jądro leży w środku segmentu, na jego zewnętrznej stronie, wzdłuż osi aksonu. Odcinek przy połączeniu dwóch segmentów nazywamy węzłem Ranviera. Długość segementu międzywęzłowego - obejmującego komórkę Schwanna i wytworzoną przez nią mielinę - wynosi 200-1000 urn, najdłuższe segmenty występują we włóknach nerwowych o dużej średnicy. Grubość osłonki mielinowej różni się w zależności od średnicy aksonu liczba warstw mieliny jest proporcjonalna do obwodu aksonu, stąd bardzo małe aksony współczulne nie zawierają mieliny.
Skład chemiczny mieliny: 40% białka, 60% lipidy, w tym fostoiipidy, cerebrozydy, sulfatydy i cholesterol. Morfologicznie mielina to owinięcia mezaksonu (połączenia błony komórki Schwanna lub oligodendrocytu) wokół aksonu. Wygląd o słonki Należy od sposobu przygotowania materiału - utrwalania i barwienia. W świeżych i osmowanycn włóknach 'widoczne są nacięcia Schmidt-Lantermana, może ich być do 20. na segment, mają kształt lejka i bardzo rzadko występują w ośrodkowym układzie nerwowym. W żywych włóknach obserwuje się w nich przepływ cytoplazmy