061

/ 61

Cykliczne zmiany temperatury (np'_t przy obróbce przerywanej) wywołują w Materiale ostrza powstawanie zmiennych naprężeń cieplnych powodujących przy przekroczeniu wytrzymałości zmęczeniowej pęknięcia powierzchniowe ostrza (przykład zużycia ostrza z pęknięciami przedstawiono na rys. 5*4).

Ilość cykli, przy których powstają pierwsze rysy i pęknięcia krawędziowe zależy od czasu cyklu podgrzewania i chłodzenia oraz stosunku czasu podgrzewania do czasu chłodzenia ostrza (3.1].

3.ą. METODY BADAJ? TEMPERATURY SKRAWANIA

Stosowane obecnie najczęściej metody pomiarów temperatury skrawania Można podzielić na:

-    metody oparte na zasadzie pomiaru siły termoelektrycznej

a)    metoda obcego termoelementu

b)    metoda półotjcego termo element u

c)    metoda naturalnego termo elementu

-    metody oparte na innych zasadach

a)    metoda kalorymetryczna

b)    metoda termokolorów

c)    metody fotoelektryczne.

Najbardziej rozpowszechnionymi w obróbce skrawaniem są metody termoelektryczne. Metody te oparte są na zjawiskach Peltiera i Thomsena, które lówią o występowaniu siły termoelektrycznej w punkcie złączenia dwóch różnych metali oraz na długości poszczególnych metali w obwodzie zamkniętym. Przyczynami fizycznymi tych zjawisk jest różnica ilości swobodnych elektronów w miejscu styku dwóch różnych metali przy określonej temperaturze. Powoduje to powstanie w miejscu styku pewnej różnicy potencjałów oraz róż- ■ ay stopień zagęszczenia elektronów swobodnych wzdłuż przewodnika, na którego długości występuje gradient temperatury.

Do pomiaru temperatury używa się termoelementów, które tworzą dwa róż— ęe materiały złączone razem spoiną pomiarową, zaś tzw. zimne końce są wolne.

Materiałami tworzącymi spoinę pomiarową mogą być czyste metale lub stopy metali, które w szeregu termoelektrycznym znajdują się możliwie daleko od siebie* Zapewnia to występowanie dużych sił termoelektrycznych przy określonej różnicy temperatur końców i spoiny pomiarowej.

3.4*1. Metoda obcego termoelementu

Metoda ta polega na wprowadzeniu termoelementu do otworu wykonanego w ostrzu narzędzia (rys. 3.4) lub przedmiotu (np. przy szlifowaniu). Dno otworu powinno znajdować się możliwie blisko powierzchni, której temperaturę określamy (praktycznie 0,3 * 0,5 mm).

Zaletą tej metody jest możliwość stosowania normalnego termoelementu o znanej charakterystyce. Metoda ta posiada jednak szereg wad jak, niemoż-