Środki pieniężne na rachunkach bankowych mogą być oprocentowane. Doliczone lub ewentualnie potrącone przez bank odsetki oraz różnice kursowe (dodatnie i ujemne) wynikające ze zmienności kursów walut obcych przy ich kupnie lub sprzedaży stanowią odpowiednio przychody lub koszty finansowe. Wyjątkiem są odsetki od środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, które wpływają bezpośrednio na wielkość funduszu.
Ewidencja środków pieniężnych ulokowanych w banku oraz dokonywanych rozliczeń za pomocą banku odbywa się na koncie 130 „Rachunki bankowe”. Księgowanie na tym koncie może być prowadzone wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych (wyciągów i dołączonych do nich dokumentów źródłowych). Zapewnia to zgodność zapisów między księgowością banku i jednostki gospodarczej. Ewentualne różnice i błędy ujmuje się do czasu ich wyjaśnienia na koncie 245 „Inne rozrachunki”. Sprostowanie błędnego zapisu następuje na podstawie korygującej noty bankowej, będącej skutkiem postępowania wyjaśniającego.
Konto 130 „Rachunki bankowe” obciąża się za wszelkie wpływy, a uznaje za wszelkie rozchody środków pieniężnych. Na koncie 130 „Rachunki bankowe”, oprócz środków własnych, mogą być ewidencjonowane także środki pochodzące z kredytu bankowego (udzielonego lub faktycznie wykorzystanego). Konto 130 „Rachunki bankowe” może wykazywać saldo:
• Wn, które wyraża stan środków znajdujących się w banku;
• Ma, które oznacza zadłużenie na rachunku bieżącym wobec banku z tytułu wykorzystanego kredytu (overdraft).
Prowadzona do konta 130 „Rachunki bankowe” ewidencja szczegółowa powinna umożliwiać:
• ustalenie stanu środków na poszczególnych rachunkach bankowych;
• podział rachunków bankowych według poszczególnych walut obcych i ustalenie ich stanu w walucie polskiej.
Księgowanie typowych operacji bankowych przedstawiaono na schemacie 3.1.
Jeżeli środki własne jednostki gospodarczej nie wystarczają na pokrycie potrzeb finansowania działalności, to jednostka gospodarcza może korzystać z kredytu bankowego. Kredyt ma charakter pożyczki udzielonej przez bank na wniosek jednostki gospodarczej, na określone cele oraz na ustalony z góry okres. Rodzaje kredytów i ich charakterystykę przedstawiono w tablicy 3.2.
Tablica 3.2. Rodzaje kredytów i ich charakterystyka
Kredyty |
Okres spłaty |
Przeznaczenie |
Krótkoterminowe |
Do 1 roku |
Na potrzeby bieżące (kredyty obrotowe, płatni- |
cze, czekowe, dyskontowe, lombardowe) | ||
Średnioterminowe |
Od 1 do 3 lat |
1 Na sfinansowanie przedsięwzięć rozwojowych, |
Długoterminowe |
Powyżej 3 lat |
l np. na trwały wzrost zapasów związany z przewidywanym zwiększeniem produkcji |
109