10

III. RYNEK USŁUG

3.1. Pojecie i cechy rvnk» usług.

W sytuacji adaptacji firmy usługowej do orientacji marketingowej głównym przedmiotem uwagi jest r y n e k, który' stanowi punkt wyjścia wszelkich działań. Podmiotem i przedmiotem działań rynkowych jest konsument (użytkownik) usług, który w tej orientacji jest najważniejszy.

Rynek jest najstarszym i najbardziej znanym zjawiskiem społecznym i ekonomicznym. Jego początków należy szukać w' bardzo odległych dziejach człowieka, tzn. od chwili, gdy mógł on wytworzyć więcej niż sam potrafił zużytkować, lecz jednocześnie potrzebował różnycłi rzeczy, które były wytwarzane przez innych ludzi w ilościach przekraczających ich potrzeby. Z tą chwilą powstała wymiana (otrzymywanie jednego produktu w zamian za drugi), która także obecnie jest treścią odbywających się na tynku procesów i uzasadnieniem jego istnienia.

W literaturze ekonomicznej i marketingowej oraz w praktyce gospodarczej ry nek jest jednak różnie określany - nic wykształciła się, jak dotychczas, jedna powszechnie akceptowana definicja rynku. Należy przy tym zauważyć, że najczęściej w definicjach rynku akcentowane są trzy jego oblicza:

■ podmiotów, na które składają się sprzedający i kupujący oraz

zachodzące pomiędzy nimi związki i zależności;

■    procesów realizujących się w obrębie funkcjonowania tego układu;

■    miejsce spotkań i zawierania transakcji kupna - sprzedaży.

Znajduje to swój wyraz w określeniach rynku, które przedstawia tablica 1.

Rynek obejmuje zatem:

a) podmioty rynkowe, którymi są sprzedający i kupujący (np. usługodawcy i usługobiorcy),

b) przedmioty rynkowe, którymi są określone towary i usługi oraz ujawniony na rynku popyt na nie (np. zapotrzebowanie na określone rodzaje usług),

c)    relacje i procesy zachodzące pomiędzy podmiotami rynku, a w szerszym ujęciu także między podmiotami i przedmiotami rynkowymi.