120

120

2.6. DYLATACJE STROPODACHÓW I TARASÓW

W budownictwie ogólnym oraz w przemysłowym stropodachy i tarasy są elementami budowli, w których brak lub wadliwe rozwiązanie dylatacji stanowi przyczynę ich uszkodzeń. Dylatacja jest to przerwa w ciągłości danej konstrukcji, która zapobiega powstawaniu niekontrolowanych rys i pęknięć.

W budownictwie indywidualnym najczęstszymi przerwami dylatacyjnymi są dylatacje termiczne i skurczowe. Natomiast w pozostałych typach budownictwa mogą wystąpić dodatkowo dylatacje konstrukcyjne i robocze.

Dachy ulegają odkształceniom wynikającym ze znacznych różnic temperatur oraz z powodu nierównomiernego osiadania budynku. W okresie letnim temperatura na powierzchni dachu może osiągać ponad f 80°C, zimą zaś poniżej — 20°C. Z tego też względu istnieje potrzeba stosowania dylatacji termicznej. Należy przyjąć zasadę, że dachy żelbetowe powinny posiadać dylatacje obwodowe zapobiegające ścinaniu ścian zewnętrznych czy rysowaniu gzymsów oraz dylatacje pośrednie zmniejszające odkształcenia połaci dachowych i zapobiegające uszkodzeniu pokrycia (rys. 2.10). W miejscach gdzie spodziewane są duże odkształcenia pionowe wykonuje się dylatacje konstrukcyjne stosowane ze względu na nierównomierne osiadanie budynku, prowadzone od spodu fundamentu aż pod pokrycie dachowe.

Sposób kształtowania przerw dylatacyjnych (ich szerokość, lokalizacja, odległości między nimi) oraz dobór materiałów zabezpieczających szczelinę zależy od rodzaju przyjętego rozwiązania stropodachu czy tarasu, konstrukcji, materiału itp. Czasem można zrezygnować z przerw dylatacyjnych uwzględniając w obliczeniach wpływ dodatkowych naprężeń w konstrukcji. Przy planowaniu szczelin dylatacyjnych należy uwzględnić usytuowanie kominów na dachu (rys. 2.11), gdyż często brak dylatacji powoduje ich ścięcie.

Przy kształtowaniu płaszczyzn spadku stropodachu czy tarasu należy unikać kierunku spadków przecinających dylatację. Przy lokalizacji wpustów wewnętrznych (odwodnienia wewnętrznego) należy przyjąć zasadę, że muszą być one odpowiednio oddalone od dylatacji. Należy bezwzględnie unikać dylatacji załamanych w planie.

Przy projektowaniu konstrukcji dylatacji należy zwrócić uwagę na prawidłowe rozwiązanie obróbek blacharskich, a każde nietypowe rozwiązanie musi znaleźć odzwierciedlenie w dokumentacji w formie szczegółowego detalu. Przykładowe konsekwencje braku lub wadliwego rozwiązania dylatacji ilustruje rys. 2.12a, b, prawidłowe zaś rozwiązanie odpowiednich szczegółów przedstawia rys. 2.12c, d.