292

M0gS$ Ktaia

AftmOhl siedlisko posiada 120 Ha strefę płyci/n, wysp i wzniesień oraz akwenów.

•    *biomłk wstępny Brombnch - przewidziano siedliska dla flory i fauny na wyspach i płyciznach przybrzeżnych.

•    zbiornik Lentmheim - wykorzystano zaraotąjącą esęść zbiornika wraz z licznymi wyspami i wysepkami, półwyspami, akwenami; uzupełnieniem jest 5 oddzielnych akwenów,

•    zbiornik Wupper - siedliska obejmują 20 ha uwilgotnionych łąk. 5 ha stawów. I ha zapity przez wyspy, płycizny i łachy piaskowe,

-    zbiornik Geesie - cechuje go dużą głębokość (około 15 m) i z tego powodu biotopy

utworzono poza jego obrębem, do tego oclu wykte/ysuno obecne opodal Aiomika dawy rybne Rozwiązania opisane wylej są mo/liwc do wykonania nie tylko w większości będących w fazie projektu zbiornikach, lecz również na wielu już istniejących.

5.4.2.2. Odtworzenie drzewostanów

Często dzieje się tak. Ze podczas przygotowywania misy zbiornika pod zalew z jej obszaru usuwa się drzewa. Zdarza się też. co nie powinno mieć miejsca, że zostają one zatopione. By zrekompensować poniesione straty w drzewostanie, dąży się do jego odtworzenia. Na nowe lasy czy grupy drzew wybiera się miejsca w pobliżu zbiornika. Obsadzeń dokonuje się gatunkami, które rosną nieopodal nowego siedliska. Zwyczajem jest, by roboty odtworzeńiowe rozpocząć równoległe do prac rębnych. Przykłady takich obsadzeń i zalesień zastosowanych w praktyce są następujące (Łoś, Zbikowski 1990):

115 ha zalesień w pobliżu zbiornika Geeste (wykorzystano 650 tys. sadzonek drzew liściastych i 100 tys. iglastych);

-    9 ha zalesień i 12,5 ha luźnych obsadzeń drzewami i krzewami brzegów zbiornika Wupper,

-    50 ha nowo założonych siedlisk na i przy zbiorniku Landau; wykreowano je. tworząc małe grupy drzew i krzewów.

5.5. Wykorzystanie koncepcji ładunku dopuszczalnego i niebezpiecznego do prognozy statusu troficznego zbiornika zaporowego

Zastosowanie koncepcji ładunku dopuszczalnego i niebezpiecznego do prognozy troficzności znajduje, między innymi, zastosowanie przy planowaniu działań ochronnych, polegających na zmniejszeniu (ograniczeniu) dopływu składników pokarmowych - głównie fosforu - do zbiornika zaporowego. Ogólnie mówiąc, wykorzystanie koncepcji sprowadza się do obliczenia symulowanego obciążenia zbiornika fosforem dla różnych wariantów zaplanowanych zabiegów ochronnych i skonfrontowania tej (przypadającej na jednostkę powierzchni) rocznej puli fosforu z ładunkiem dopuszczalnym i niebezpiecznym, określonym modelem Vollenweidera (1976). Dokonane porównanie daje orientacyjną prognozę statusu troficznego zbiornika.

Poniżej zostanie przedstawiony koncepcyjny tok postępowania, przeprowadzony podczas planowania działań ochronnych dla dwóch polskich zbiorników zaporowych, gromadzących wodę służącą produkcji wody przeznaczanej do spożycia, tj. Dobczyckicgo i Goczałkowskiego.

Docelowa ocena statusu troficznego Zbiornika Otteyekiego, wynikająca z obciążenia to*forem w założonym wariancie ochronnym, zostanie zaprezentowana na podstawie opracowania Banasia i Styki (2006). Wymienieni autorzy przyjęli dla modelu Volknweidera następujące parametry zbiornika:

. powierzchnia zbiornika - 990 ha*.

• pojemność zbiornika -113 min m*;

. średni roczny przepływ wody przez zbiornik -10,75 m* • s'¹.

Dane te posłużyły do obliczenia parametrów, mających zastosowanie w modelu:

. średni czas rezydencji wody w zbiorniku:

10,75 m' j ‘ 86400 j

-121,7 d» 0333 roku

średnia głębokość zbiornika:    ^

--r = 11.4 m

9900000 m¹

głębokość średnia czas retencji wody (oś X - „odcięta*’ na rys. 5.7):

= 34,2 m rok'*

11,4 m 0,333 roku

Z wykresu zawierającego model Voilenweidera wynika, że ładunek fosforu wynoszący dla Zbiornika Dobczyckiego 13 g P m*² - rok*¹ jest wartością graniczną pomiędzy eutrofią a mezotroftą. Obciążenie dwukrotnie mniejsze stanowi przejście pomiędzy warunkami mezotroficznymi a oligotroficznymi (rys. 5.8).

Rys. 5.8. Ładunek dopuszczalny i niebezpieczny określony modelem YoUeweidero dla zbiornika Dobczyce (wg Banasia i Styki 2006 - zmienione)