165 (2)

///. Organizacja wyborów 165

jak juz wspomniałem - liczbę senatorów (od dwóch do czterech) wybieranych z każdego kręgu wyborczego i określiła ilość (od 13 do 3) mandatów przypadających na każde województwo, a w tych ramach pozostawiła swobodę dalszego podziału województw na okręgi wyborcze. Zawsze jednak podział ten musi uwzględniać jednolitą - w skali województwa - normę przedstawicielstwa i zawsze musi być dokonywany w załączniku do Ordynacji, a więc w drodze ustawowej. Odpowiednio utworzono czterdzieści okręgów wyborczych do Senatu, z których tylko cztery pokrywają się z istniejącymi obecnie województwami (Lubuskie, Opolskie, Podlaskie i Świętokrzyskie).

W wyborach prezydenckich natomiast - skoro jest tylko jeden mandat do obsadzenia - istnieje jeden okręg wyborczy obejmujący całe terytorium kraju. Toteż mylące jest posługiwanie się pojęciem „okręgowe komisje wyborcze” przez nowelę z 2000 roku, bo sugeruje to istnienie wielu, a nie jednego tylko okręgu wyborczego.

161. Komisje wyborcze. Są to szczególne organy państwowe, tworzone dla zorganizowania i przeprowadzenia wyborów. Istnieją trzy szczeble komisji wyborczych.

W skali centralnej istnieje Państwowa Komisja Wyborcza, właściwa do wszystkich procedur wyborczych i referendalnych. Jest to organ stały, działa więc także w okresie pomiędzy kolejnymi wyborami i referendami. Państwowa Komisja Wyborcza składa się z dziewięciu członków: trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego, trzech sędziów Sądu Najwyższego i trzech sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wskazują ich prezesi odpowiednich sądów, a powołuje prezydent. Państwowa Komisja Wyborcza wybiera swojego przewodniczącego i dwóch zastępców (art. 36 ows). Zadania Państwowej Komisji Wyborczej określają poszczególne ustawy wyborcze. Mówiąc ogólnie, należy wymienić zadania nadzorczo-organizacyjne wobec niższych komisji wyborczych oraz zadania (czynności wyborcze) dokonywane przez »umą Państwową Komisję Wyborczą. Zakres tych ostatnich zależy od rodzaju wyborów, niewątpliwie najbardziej spektakularne jest ogłaszanie wyników wyborów; w wyborach prezydenckich Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje też rejestracji kundydatów. Zgodnie z art. 40 ust. 1 ows Państwowa Komisja Wyborcza wydaje wytyczne, wiążące dla niższych komisji wyborczych, oraz w y j a ś n i e n i a, dla Innych organów państwowych i samorządowych; w praktyce ta ąuasi-prawotwórcza działalność Państwowej Komisji Wyborczej przybierała pokaźne rozmiary, ale obecnie nie znajduje oparcia w nowym ujęciu systemu źródeł prawa.

Kolejny szczebel tworzą komisje okręgowe. Nie mają one charakteru stałego i tworzone są odrębnie dla poszczególnych wyborów. Podobnie jak Państwowa Komisja Wyborcza, składają się z sędziów, ale na ich czele stoi komisarz wyborczy lub pgo zastępca (art. 44 ust. 1 ows). Sędziowie pochodzą z sądów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych z danego terenu, zgłaszani są przez ministra sprawiedliwo-łW, a ostatecznie powołuje ich Państwowa Komisja Wyborcza. W wyborach paria-sntamych podstawowym zadaniem okręgowych komisji wyborczych jest dokonywanie rejestracji kandydatów (Senat) lub okręgowych list kandydatów (Sejm) oraz winianie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu. W wyborach prezy-iNtckich ich rolą jest ustalenie wyników głosowania i przekazanie danych do Pań-tfwtiwej Komisji Wyborczej. Wszystkie omawiane komisje sprawują też nadzór nad •Izuilulnością obwodowych komisji wyborczych.