18 (68)

36

36

v, =-

ud n 1000

[mm]

a

p

2

6.2. Przekrój warstwy skrawanej, parametry skrawania

Przekrój warstwy skrawanej jednym ostrzem narzędzia przy wierceniu, wierceniu wtórnym (powiercaniu), rozwiercaniu i pogłębianiu walcowym przedstawiono na rysunku 6.2.

Rys. 6.2. Przekrój warstwy skrawanej przy a) wierceniu, b) powiercaniu, c) rozwiercaniu, d) pogłębianiu

W czasie wiercenia, rozwiercania i pogłębiania technologicznymi parametrami skrawania są:

•    prędkość obrotowa n [obr/min] (przy wierceniu na wiertarkach - prędkość obrotowa wrzeciona wiertarki i równocześnie narzędzia);

•    prędkość skrawania — prędkość liniowa najdalej wysuniętego względem osi obrotu czynnego punktu na krawędzi skrawającej narzędzia v_c [m/min]

[m/min];

• głębokość skrawania a_p

- przy wierceniu

[mm]

gdzie:

d - średnica otworu,

- przy wierceniu wtórnym (powiercaniu), pogłębianiu, rozwiercaniu

[mm],

gdzie:

d- największa końcowa średnica otworu, di - średnica początkowa otworu;

•    posuw przy wierceniu, rozwiercaniu, pogłębianiu jest posuwem na obrót

f [mm/obr],

6.3. Podstawowe narzędzia stosowane podczas obróbki otworów

Do podstawowych narzędzi do obróbki otworów zaliczamy: wiertła, nawiertaki, rozwiertaki, pogłębiacze, gwintowniki.

Wiertła dzieli się wg następujących kryteriów:

•    ze względu na przeznaczenie:

-    wiertła ogólnego przeznaczenia (np. wiertła kręte, składane itp.),

-    wiertła specjalnego przeznaczenia (np. wiertła do głębokich otworów, wiertła piórkowe);

•    ze względu na konstrukcję:

-    wiertła jednolite (np. ze stali szybkotnącej, z węglików spiekanych) i powlekane (najczęściej stosowaną powłoką jest powłoka z TiN [3]),

-    wiertła łączone w sposób trwały (zgrzewane - część chwytowa ze stali konstrukcyjnej, część robocza ze stali szybkotnącej; lutowane z częścią roboczą z węglików spiekanych),

-    z płytkami wieloostrzowymi mocowanymi mechanicznie;

Rys. 6.3. Budowa wiertła krętego: a) z chwytem stożkowym Morse'a odmiany C (B - część robocza wiertła, C - część łączącą, A - część chwytowa, 1 - główne krawędzie skrawające, 2 - krawędź łącząca, 3 - pomocnicza krawędź skrawająca, 4 - powierzchnia natarcia, 5 — powierzchnia przyłożenia, 6 - pomocnicza powierzchnia przyłożenia, 7 - stożek Morse'a, 8 - płetwa), b) walcowa część chwytowa