15 02 biol1

i materiale poza-ktur zdolnych do ■-mat dwie konku-moreplikujące się rluje ona, że pod-aste). Prawdopo-ego prekursor) -ści katalityczne -

:znych) pochodzą skutek reakcji fokiem ewolucji by-isymbiozie i (lub)

3. Powstanie i ewolucja życia na Ziemi

3.5. Antropogeneza

Człowiek jako ssak naczelny

Szokiem dla współczesnych Darwinowi było postawienie człowieka jako tworu ewolucji na równi z innymi organizmami i wywiedzenie go od wspólnych przodków. Człowiek jest zwierzęciem, kręgowcem, ssakiem, przedstawicielem rzędu naczelnych, rodziny człowie-kowatych. Cechy człowieka i małp człekokształtnych zestawiono w tab. III. 16.

Zwraca uwagę fakt, że większość różnic w budowie anatomicznej jest związana z przyjęciem przez człowieka wyprostowanej postawy ciała. Należy pamiętać, że na poziomie genomu różnica w sekwencji DNA między człowiekiem a szympansem wynosi tylko ok. 1,5 % (1,44 % na podstawie porównania sekwencji homologicznych chromosomów: 21. u człowieka i 22. u szympansa).

Ma 111.16 Porównanie cech anatomicznych człowieka i małp człekokształtnych

Chloroplast

ochondrium

Chloroplast

wotna bakteria autotroficzna

Jądro

komórkowe

Struktury anatomiczne	Człowiek	Małpy człekokształtne
	pojemność mózgoczaszki
	średnio 1450 cm^1 2 3	400-550 cm^3
	położenie otworu wielkiego
	w płaszczyźnie poziomej	w płaszczyźnie odchylonej do pionu
	miejsca przyczepu mięśni żuchwy i karku
Czaszka	ograniczone do niewielkich fragmentów dolnej części kości potylicznej i powierzchni bocznej czaszki	silnie rozbudowane: grzebień strzałkowy, wał potyliczny i waty nadoczodotowe
	trzewioczaszka
	skrócona i delikatna	silnie wydłużona i masywna
	żuchwa
	drobna, zakończona bródką	masywna, bez bródki
	łuk zębowy
	ciągły (kły niewystające znacząco nad linię zgryzu), paraboliczny (żuchwa) i półeliptycz-ny (szczęka)	nieciągły z diastemami, które są skutkiem występowania dużych kłów (zwłaszcza u samców), w kształcie litery U
kręgosłup	dwie lordozy i dwie kifozy	kifotyczny
Klatka piersiowa	spłaszczona grzbieto-brzusznie	cylindryczna
kończyny	górne krótsze od dolnych, stopa wyskle-piona z wydłużonym stępem i przywiedzionym paluchem	górne dłuższe od dolnych, stopa płaska z przeciwstawnym paluchem (chwytna)
Miednica I_._	szeroka i krótka	wąska i długa

1

się

2

lórkowe

3

nomu i wydzielenie odrzucona), nechanizm miesza-a komórkowego)