1

BADANIA NA OBECNOSC SUBSTANCJI

GORĄCZKOTWÓRCZYCH

Substancje pirogenne

■    endotoksyny bakterii Gram-ujemnych

■    związki wielkocząsteczkowe umiejscowione w zewnętrznych warstwach ściany komórkowej

■    w skład kompleksu endotoksyny wchodzi białko, lipid i wielocukier; zasadniczą jego częścią jest lipopolisacharyd

Pirogeny wprowadzone do organizmu pozajelitowo powodują:

Mechanizm działania

■    wzrost temperatury ciała (równocześnie obserwuje się przejściową leukopenię, a następnie leukocytozę)

■    dreszcze i bóle głowy

■    duszności i zaburzenia oddychania

■    nudności przechodzące w wymioty

■    ogólne osłabienie lub złe samopoczucie połączone z niepokojem

■    Pirogen egzogenny po dostaniu się do krwiobiegu oddziałuje m.in. na białe krwinki, w wyniku czego uwalnia się z nich polipeptyd (pirogen endogenny), który z kolei działa na komórki podwzgórza, wywołując podwyższenie temperatury.

■    Na dożylne wprowadzenie pirogenu wzrostem temperatury reagują:

ludzie, króliki, małpy, koty, konie, psy.

pirogen endogenny uwalnia się pod wpływem:

■    bakterii

■    grzybów (Candida albicans, Histoplasma capsulatum, Biostomyces dermatidis)

• wirusów

■    pierwotniaków chorobotwórczych (np. Plasmodium vivax, Plasmodium malariae, Plasmodium falciparum)

u Z ważniejszych właściwości fizykochemicznych pirogenów wyróżnia się ich ciepłotrwalność

■    Najczęściej stosowana w preparatyce leków pozajelitowych metoda wyjaławiania w autoklawie zabija drobnoustroje i ich przetrwalniki, ale nie niszczy pirogenów

■    Ogrzewanie roztworu zanieczyszczonego pirogenami w temp. 121°C przy nadciśnieniu 101,4 kPa umożliwia ich zniszczenie dopiero po 6-7 h

■    Pirogeny są wrażliwe na działanie substancji utleniających: nadmanganian potasu, nadtlenek wodoru, podchloryn sodu. Można je niszczyć działaniem mocnych kwasów lub zasad