20120106121

ikego

H

28,3

80,8

87.1

77,6

17.8

Mik żołądek    żołądek    żołądek

Mpcrtoricinr ortolomczny. mpotomczi^    aron sczsy

KONSTYTUCJA

yonalna jest Izy różnymi znymi oraz rudne i zło-pzy budową tcią anato-pml i bio-ci pozwolić Ilu chorób, e profilak-»v ustalaniu lić się do I zdrowego

Ir powiązaniu cną jest waż-Jgnięcia w tej ^rch osiągnięć o zależność aściwościami ego krwi. ych krwinek jej stężenie u przedsta-pu leptoso-ie wartości a najniższe ’ jest zwią-mi funkcjo-czy wła-lak nadmie-osterydów, eta boi izmu kreatyniny nlęśniowej.

lj związane ścl morfo-wielkośd

k. Zmienność formy żołądka w zależności od stanu napięcia mięśniówki

narządów wewnętrznych. Płatowata budowa płuc i Mt bardziej zaznaczona u osób o budowie leptosomicz-I _nej niż u pyknlcznej, zaś pojemność życiowa płuc | jat u tych pierwszych na ogół mniejsza niż u pozo-] itaiych typów. Żołądek u przedstawicieli typu atletycznego czy pyknicznego cechuje silne napięcie mlęśniówki (typ hipertoniczny). Kształt jego zbliżony jest do rogu, w części górnej szerszego niż w odźwier-nikowej. Osobników o budowie leptosomicznej cechuje zazwyczaj słabe napięcie mlęśniówki, ich żołądek ma poszerzoną dolną część trzonu, wypukłą część odźwlemikową, a odżwiernik ułożony jest wysoko (typ hipotoniczny). Formą przejściową jest żołądek typu ortotonlcznego o swoistym haczykowatym kształcie I średnim napięciu mlęśniówki. Podobnie, różnice w zależności od typu budowy wykazuje kształt, wielkość i położenie serca. Ogólnie można stwierdzić, że u pyleników większa jest wątroba, a u kobiet tej budowy większa macica, mniejsze zaś są nadnercza. Niektóre narządy wewnętrzne są nieco większe u osób o budowie atletycznej.

Cechy psychiki jako składnik konstytucji były przedmiotem uogólnień dawnych autorów. Korelacja między somatotypem a inteligencją jest słaba. Silniejsze są natomiast związki z temperamentem. Według Kretschmera typ pyknlczny cechuje temperament cyklotymiczny (typ żywy, porywczy, wesoły, szybki, ze stylem działania skłonnym do improwizacji, z konkretnym myśleniem, łatwym porozumiewaniem). Typ leptosomiczny cechuje temperament schizoty-miczny (cechuje go natura o podwójnej osobowości, na zewnątrz nieśmiałość czy obojętność, pustka uczuciowa, wyrafinowana wrażliwość, bogata wyobraźnia, myślenie uporczywe, surowe, abstrakcyjne, porozumiewanie łatwe). Typ atletyczny cechuje temperament wiskozny (barykinetyczny) (reakcje powolne i ociężałe, rzadko wybuchowe i gwałtowne, działanie stałe i uporczywe, porozumienie trudne, myślenie mało abstrakcyjne). Również Shelon wyróżnił związki między blotypem a psychiką. Komponenty temperamentu wyróżnione przez Shelona to: wiscero-

__ 195

KRETSCHMER

Ryc. 190. Związek konstytucji z cechami psychiki wg niektórych autorów

N — norma, c — cyklctymiczrry, b — barykinetyczny, S, s — tchizGtymiczrry, H — homotymiczny

tonią, somatotonia i cerebrotonia. Związki endo-morfii z wiscerotonią, mezomorfii z somatotonią i endomorfii z cerebrotonią są wyraźne (r = 0,8). Wiscerotonią cechuje towarzyskość, pogoda, tolerancja, uprzejmość, pragnienie sympatii, równomierność nastroju; somatotonię — energiczna aktywność, odwaga fizyczna, chęć władzy, ryzyko, niewrażli-wość; cerebrotonię — tendencja do powściągliwości, wyostrzona uwaga, nadmierna szybkość reakcji.

Ryc. 191. Somatokarta dla określeni a somatotypu wg Heath i Carter

I — endomorf, II — mesom orf, ill — ectomorf