15idA30

Różnice płci w sferze obyczaju

podwójne standardy oceny każdej z płci stosowane w orzecznictwie sądów rodzinnych, wobec dziewcząt, znacznie częściej niż u chłopców stosowano środki surowe (50% dziewcząt umieszczonych w ośrodkach dla nieletnich, 26% chłopców'),

-    odmienne traktowanie kobiet i mężczyzn w- orzecznictwie dotyczącym spraw rozwodowych,

-    częste dowcipy z kobiet, natomiast, jeśli chodzi o mężczyzn to zazwyczaj dowcip traktuje o kwestiach zawodowych niż o charakterystyce płci,

cechy męskie mają większą wartość, niż cechy żeńskie,

-    charakterystyka książki jako literatura kobieca nie dodaje splendoru, natomiast „męska proza” zasługuje na pochwałę,

-    garderoba męska może być również używana przez kobiety, natomiast ubrania kobiet nie są tak uniwersalne, są przeznaczone dla jednej płci.

3. Feminizm i ruchy kobiece.

Feminizm nigdy nie był ideologiąjednolitą.

Feminizm pierwszej fali istniał do połowy XX w. Feministki walczyły' o równouprawnienie w kwestiach dostępu do nauki i szkolnictwa wyższego, o równą płacę za równą pracę, a także domagały się prawa wyborczego. Feminizm drugiej fali (lata 60. XX w.) Źródło dyskryminacji widzi w kulturze. Chęć zrównania obu płci nie tylko w charakterze formalno - prawnym, ale także kulturowo obyczajowym. Nowa problematyka wprowadziła nowe terminy:

Gonder - rozróżnienie między kobietami, a mężczyznami, które jest oparte na cechach społecznych i kulturowych, przyswojonych w trakcie socjalizacji i ukształtowanych odmiennie w różnych kulturach. W tłumaczeniu polskim występuje jako „płeć kulturowa”.

Seksizm - analogia do rasizmu. Traktuje ludzi jako należących do lepszej, lub gorszej płci.

Ideologie feministyczne.

Feminizm liberalny - najbardziej popularny. Podstawowa teza: nic nie różni obu płci poza podstawowymi różnicami biologicznymi. Wszystkie odmienności kobiet i mężczyzn w reakcjach psychologicznych, kierunkach zainteresowań, sprawnościach intelektualnych i manualnych są wyłącznie rezultatem pierwotnej i wtórnej socjalizacji. Feministki domagają się, aby kobiety i mężczyźni mając jednakowe możliwości mieli równy dostęp do wszystkich pozycji zawodowych i ról społecznych. Sprzeciwiają się wszelkim przejawom odmiennego traktowania kobiet i mężczyzn, a także funkcjonującym stereotypom kobiety i mężczyzny.

Feminizm socjalistyczny (marksistowski, lewicowy) - przyczyna ucisku“teobfet tkwi w kapitalizmie -(kobiety jako klasa wyzyskiwana zarówno na rynku pracy, jak i w domu). Feminizm socjalistyczny widzi wspólnotę kobiet i mężczyzn klasy robotniczej. Uważa, że jednym i drugim wolność może przynieść jedynie obalenie kapitalizmu. Feminizm radykalny - za przyczynę nierówności uważa patriarchalizm i mężczyzn. Przyczynę ucisku kobiet w^fidzi w skłonnościach mężczyzn do dominacji i agresji. Uw^raża, że panowanie mężczyzn nad kobietami wspierają wszystkie instytucje społeczne, a zwłaszcza rodzina. Feminizm radykalny widzi w niej źródło samego zła. Nawołuje do walki z patriarchalizmem i domaga się całkowitej przebudowy społecznej.

Dylematy feminizmu.

1.    Kwestionowanie przez feminizm biologicznego uwarunkowania różnic między płciami poza podstawowymi różnicami budowy anatomicznej i roli w procesie reprodukcji, prowadziło do postulatu, aby kobiety na równi z mężczyznami dopuścić do różnych prac, wraz ze służbą wojskową, pracą w straży pożarnej etc. Argumentacja na rzeęz tego postulatu była zgodna z panującymi w naukach społecznych poglądami na rolę biologii i kultury w kształtowaniu predyspozycji jednostek. Jednakże pojawiły się dowody, że kultura nie jest wszechwładna.

W odniesieniu do różnic między' płciami wiele badań często wykonywanych w celu udowodnienia braku tych różnic, zaczęło daw^rać wyniki świadczące o czymś przeciwnym. Badania mózgu wykazały' różnice w budowie mózgu kobiet i mężczyzn. Psychologiczne badania zachowań seksualnych ujawniły, że mężczyźni i kobiety szukają, czego innego we wzajemnych związkach etc. Rodzą się pytania o emancypacyjny kierunek dążenia kobiet. Czy ma to być emancypacja w' ramach męskiego świata, czy świata kobiet? Czy należy dążyć do zacierania różnic pomiędzy płciami, czy' do dowartościowania różnic płci?

2.    Kobiety czarne szybko zakwestionowały tezę o wspólnych interesach kobiet. Miały poczucie, że ich podstawową tożsamość określa nie płeć, ale przynależność do gorszej rasy czarnych. Pojawiły się pytania o to, jakie są wspólne interesy kobiet, a także, co jest i może być podłożem kobiecej solidarności i poczucia tożsamości.

Współczesne ruchy kobiece.

Ruchy kobiece podejmowane są w' związku z. ideologią feministyczną, czasem bez związku z nią, lub całkowicie odcinając się od niej. Są sformalizowane, niesformalizowane, charakteryzujące się regularnością i jej brakiem, określoną strukturą, podziałem władz, celami, programem, metodami działań etc. Mogą być ruchami zawodowymi, feministycznymi, kościelnymi.

Wpły w feminizmu i ruchów kobiecych na prawo europejskie.

W uchwalonej w Rzymie w 1950 r. Konwencji o ochronie praw człowieka znalazł się artykuł, który mówi

0    zapewnieniu wszystkim podstawowych wolności, bez żadnej dyskryminacji. Powstała Komisja Praw Kobiet

1    Równości Parlamentu Europejskiego. Tworzone są programy mające na celu zlikwidować nierówność płci etc.