100230

1. Ograniczenia prawa własności.

Ograniczenia w sferze obyczajowej - dotyczyły' niegospodarności i rozrzutności. Cenzorowie piętnowali notą cenzorską właścicieli odchylających się od przyjętych norm postępowania.

Ograniczenia w sferze prawa publicznego - wywłaszczenie dla dobra publicznego, jego możliwość wynikała z imperium magistratury. Inne ograniczenia publiczne o charakterze sanitarnym (np. lokalizacja cmentarzy), komunikacyjnym (co do dostępu dróg. rzek publicznych) czy budowlanym (co do wysokości i rozmieszczenia budynków w miastach).

Ograniczenia w sferze praw a prywatnego - wynikały one z prawa sąsiedzkiego, regulującego współżycie pomiędzy właścicielami pobliskich nieruchomości, a oto najważniejsze z nich:

właściciel gruntu nie mógł zakazać sąsiadowi wejścia co drugi dzień na jego grunt w celu pozbierania tam owoców, jakie opadły z drzew sąsiada

właścicielowi gmntu położonego wyżej nie wolno było zmieniać naturalnego biegu wody przepływającego prze jego grunt

właściciel musiał znosić szkodliwe wpływy ciał lotnych i stałych z gruntu sąsiedniego, jeśli nie były one kierowane w celu szykany - immissiones.

Inne ograniczenia były ustalane przez samych właścicieli np. wszystkie prawa na rzeczach cudzych, lub wynikały ze stosunków obligacyjnych (np. najem, dzierżawa).