Na rys. 8.6 przedstawiono powszechnie stosowany typ skręcarki, przy czym 1 - korpus skręcarki, 2 - korba do obciążania próbki, 3 -
przekładnia ślimakowa, L - próbka, 5 -
uchwyt napędowy, 6 - uchwyt pomiarowy,
7 - dźwignia z obciążnikami, 8 - napęd wskazówki, 9 - wskazówka, 10 - skala wartości Ms, 11 - urządzenie do wyznaczania kąta skręcenia próbki (patrz rys. 8.7).
Na rys. 8.8 przedstawiono schemat układu dźwigniowego skręcarki. Jego górne ramię przesuwając zębatkę wywołuje obrót kółka zębatego, a tym samym związanej z nim wskazówki. Jak wynika z rysunku
M = Q r sinic,
s
sinoC
stąd otrzymujemy:
(8.16)
z
(8.15)
Rys. 8.8
gości lp. Kąt ten wynosi:
Cznacza to, że wartość momentu skręcającego zmienia się liniowo. Sposób wyznaczania kąta skręcenia cp próbki za pomocą urządzenia Tli) przedstawia rys. 8.7. Kąt obrotu względem siebie dwóch przekrojów prostopadłych do osi próbki i oddalonych od siebie o lp można wyznaczyć przez pomiar czujnikiem przemieszczenia x wywołanego skręceniem odcinka pomiarowego o dłu-
x
R
[rad] ,
gdzie R - odległość osi skręcanej próbki od osi wrzeciona czujnika,
x - przemieszczenie końca wrzeciona czujnika wywołane kątem skręcenia w.
8.5. PRZEPROWADZENIE PRÓBY
Przed przystąpieniem do właściwej próby nałeży zmierzyć: średnicę pomiarową próbki d0 w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach z dokładnością do 0,1 mm, długość odcinka pomiarowego łp z dokładnością do 1 mm, promień R, na którym umieszczony jest czujnik, z dokładnością do 1 mm.
Następnie należy:
- Ustawić czujnik pomiarowy tak, aby jego wrzeciono posiadało możliwość wychyleń o około 2 mm,
- Łagodnie kręcąc korbą, zwłaszcza przy odciążaniu, skręcać próbkę kolejno momentami 0, 6, 12, 6, 0 kG-m. Dla tych momentów zanotować w tablicy stan czujnika.
102 *