2013 02 27";09;583

8.2. CEL ĆWICZENIA

[/Żelem ćwiczenia jest wyznaczenie modułu sprężystości postaciowej G materiału próbki o przekroju kołowym przez pomiar jej kąta skręcenia^/ Ze wzoru (8.7) otrzymujemy:

G =

M 1

s P

I

^T o

kG

(8.13)

gdzie [kG-cm] - moment skręcający próbkę, lp [cm]    - długość pomiarowa próbki,

[rad]    - kąt skręcenia odcinka pomiarowego,

l_s [cm⁴]    - biegunowy moment bezwładności przekroju próbki.

8.3. PRÓBKI DO PRÓBY SKRĘCANIA

Do próby skręcania używa się głównie próbek o przekroju kołowym. Próbki o innych przekrojach stosowane są w przypadkach prób specjalnych. Dla pełnych próbek walcowych długość pomiarową l_p (patrz rys. 8.7) przyjmuje się w granicach (5 r 20)d₀, najczęściej: lp =■ 10 d_Q , gdzie d₀ - średnica pomiarowa próbki.

Jako obróbkę końcową dla próbek na skręcenie przyjmuje się toczenie wykańczające .

W przypadku skręcania próbek stalowych aż do ich zniszczenia - zależnie od jakości i rodzaju materiału badanego - rozróżniamy trzy charakterystyczne

rodzaje złomów:

a)

l) Złom poślizgowy (rys. 8.5a). Występuje on w płaszczyźnie prostopadłej do osi próbki (w płaszczyźnie tej wartości naprężeń stycznych są największe). Zniszczenie próbki następuje przez ścięcie. Widoczne są ślady plastycznych poślizgów. Tego rodzaju złomy występ\iją w próbkach stalowych.

2> Złom kruchy (rys. 8.5b). Występuje w materiałach takich, jak np. żeliwo. Zniszczenie .powstaje tu na skutek rozerwania w wyniku działania głównych naprężeń normalnych, które - jak wynika z analizy rozkładu naprężeń - występują w płaszczyznach nachylonych do osi próbki pod kątem 45 • Złom kruchy przebiega wzdłuż linii śrubowej nachylonej do osi próbki pod kątem 45 .

3) Złom rozwarstwiony, drzazgowy (o pęknięciach równoległych do osi pfćbki). Powodem tego rodzaju złomów jest niejednorodna budowa materiału, powstała np wskutek zawalcowania czy obecności obcych wtrąceń (rys. 8.5c).

100 •'