201411183428

Zgodnie z Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych niepełnosprawne są _Osot wórych sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okres₀l utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz ptłjfi uie ról społecznych (współmałżonka, rodzica, pracownika, członka organy. itd. - BK) zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi.

Natomiast w ostatniej Ustawie o rehabilitacji z 1997 r., w definicji o takim j* ^mym brzmieniu, wśród ról społecznych położono nacisk na ograniczenia zdolnojgj do wykonywania pracy zawodowej, co wiąże się z zakresem przedmiotowym tejh Ustawy.

W polskim środowisku naukowym pedagogów i polityków społecznych w ^ dejściu do definicji i kwestii niepełnosprawności od dawna kładziono nacisk 1 obok ograniczeń w czynnościach życia codziennego - na ograniczenia w życjl] rodziny, społeczności lokalnej i społeczeństwa jako narodu. A. Hulek za osobę nie. pełnosprawną uznał taką, „[...] u której występuje naruszenie sprawności fizyczni lub psychicznej w stopniu wyraźnie utrudniającym (w porównaniu z jednostka® pełnosprawnymi w danym kręgu kulturowym) wykonywanie czynności dnia coJ dziennego, życia w rodzinie, korzystanie z różnych form wypoczynku i udziałui w życiu społecznym” (za: Poliwczak 2007, s. 14). Z kolei L. Frąckiewicz pisze* „Osobą niepełnosprawną jest jednostka w pełni swych praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych | spo*| Ręcznych, których z powodu występujących w niej (w osobie) uszkodzeń nie mml ś£ przezwyciężyć tak jak inni ludzie”. I dalej Autorka stwierdza: „Bariery te zbyt] Ksto są zwiększane przez deprecjonujące postawy ze strony społeczeństwa. M dań społeczeństwa należy eliminowanie, zmniejszanie lub kompensowanie tych® irier, aby każdej jednostce umożliwić korzystanie z dóbr publicznych, jednoczę® pnie respektując jej prawa i przywileje” (Frąckiewicz 2001, s. 2).

W ostatniej z definicji wymieniono bariery niepozwalające funkcjonował osobom niepełnosprawnym oraz wyznaczono zadania społeczeństwu i -jak myl ślę - również polityce społecznej wobec osób niepełnosprawnych. Podkreślone* zasadę respektowania praw i przywilejów niepełnosprawnych. Sądzę, iż - obokl praw - należy uwzględniać również obowiązki tychże osób, a więc należy je trakto-ł wać jako pełnoprawnych obywateli. Jak wielokrotnie stwierdzał J. Pawłowski (|9 daktor naczelny miesięcznika „Niepełnosprawni”, laureat nagrody im. W. Szuberta® przyznawanej przez Komitet Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii® Nauk, będący osobą niepełnosprawną ruchowo) na konferencjach poświęconymi niepełnosprawności i jej różnym uwarunkowaniom i skutkom, niepełnosprawnym przyznaje się prawa i różne przywileje, ale należy również od nich wymagać, tak i jak od innych, po to by poczuli się bardziej normalnie.

Z punktu widzenia celów polityki społecznej istotne wydaje się zwrócenie® uwagi na ujęcia niepełnosprawności pod względem: 1) ekonomicznym ~ z punktu! widzenia produktywności, udziału w tworzeniu dochodu; 2) prawnym jako stanu! uprawniającego do określonych świadczeń z zabezpieczenia społecznego, co jest I unormowane odpowiednimi aktami prawnymi; 3) zawodowym jako stanu ograni-l czonej możliwości uzyskania zatrudnienia i 4) socjologicznym - jako wypadnię®