7. UZIEMIENIA. OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA I PRZECIWPRZEPIĘCIOWA W STACJACH
Długotrwałe przebywanie w pobliżu urządzeń bardzo wysokich napięć lub w pobliżu torów prądowych o bardzo dużych wartościach prądu może wpływać szkodliwie na organizm człowieka wskutek istnienia silnego przemiennego pola elektrycznego i magnetycznego.
Urządzenia elektroenergetyczne powinny być tak budowane i eksploatowane, aby nieszczęśliwe wypadki nie występowały lub prawdopodobieństwo takich wypadków było niezmiernie małe.
Rozróżnia się dwa rodzaje środków ochrony przeciwporażeniowej: podstawowe i dodatkowe.
Do środków podstawowych ochrony zalicza się zespól środków zapobiegających:
— bezpośredniemu zetknięciu się ludzi z częściami obwodów elektrycznych lub, w urządzeniach wysokonapięciowych, nadmiernemu zbliżeniu się do nich;
— występowaniu napięcia na częściach i przedmiotach nie należących do obwodów elektrycznych;
— szkodliwemu oddziaływaniu luku elektrycznego.
Do środków dodatkowych ochrony zalicza się zespól środków technicznych, które wykluczają lub zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia nieszczęśliwego wypadku. Jednym ze sposobów zmniejszania tego prawdopodobieństwa jest skrócenie czasu narażenia do bardzo małych wartości, rzędu ułamków sekundy.
W urządzeniach wysokiego napięcia, jako środek dodatkowej ochrony przeciwporażeniowej, stosuje się uziemienie ochronne. W urządzeniach niskiego napięcia, zainstalowanych w stacjach elektroenergetycznych, mogą być stosowane wszystkie środki ochrony dodatkowej stosowane w instalacjach niskonapięciowych. Najczęściej stosuje się zerowanie, rzadziej wyłączniki przeciwporażeniowe, głównie ze względu na ciągle niezadowalającą podaż tych urządzeń.
Jednym z podstawowych kryteriów wymiarowania środków ochrony przeciwporażeniowej jest największy dopuszczalny prąd rażeniowy przy danym czasie jego działania. Przez blisko 50 lat dominował pogląd, że największe dopuszczalne prądy rażeń krótkotrwałych, ograniczone wystąpieniem migotania (fibrylacji) komór sercowych człowieka, dają się określić zależnością
w której: tT — czas rażenia, w s; m — wykładnik potęgi zawarty w granicach 0,5^-1; Iegl —graniczna wartość prądu niefibrylacyjnego, w mA, w czasie t, = 1 s.
272