273 tif

7. Z. ZAGROŻENIE I OCHRONA PRZECIWPORAŻENIOWA

Działaniu prądu na organizmy żywe poświęcono wiele prac, jednak brak jest jednoznacznych poglądów w tym zakresie. Przykładowo, wartości I_rgX podawane przez różnych autorów zawierają się w granicach od 20 do 165 mA. Większość autorów przyjmowała m = 0,5.

W przypadku rażeń długotrwałych zjawisko fibrylacji komór sercowych nie jest jedynym kryterium wyboru największych wartości prądów rażeniowych. Wartości te mogą być określone na podstawie następujących kryteriów:

—    górna granica prądów samouwolnienia — pierwszy poziom bezpieczeństwa,

—    górna granica prądów nie zagrażających zdrowiu i życiu ludzi - drugi poziom bezpieczeństwa.

Największe wartości prądów rażeniowych drugiego poziomu bezpieczeństwa, podawane przez różnych autorów, zawierają się w granicach 5-^70 mA, a czasy uznawane już za długotrwałe - 1 -h5 s.

Na uwagę zasługują wytyczne amerykańskie i innych krajów pozostających pod wpływem techniki amerykańskiej [1]. Graniczną dopuszczalną wartość prądu rażeniowego, w miliamperach, na drodze ręka-nogi liczy się wg zależności

dla t_r< 3 s

(7.12)

67 dla t_r 5= 3 s

Wartości te odnoszą się do przyjętej modelowej masy ciała człowieka równej 50 kg, przy założeniu prawdopodobieństwa wystąpienia fibrylacji komór sercowych nie większej niż 0,5%. Przy zachowaniu tego samego prawdopodobieństwa porażenia, dla innej modelowej masy ciała np. 70 kg, można byłoby dopuścić odpowiednio 158 i 91 mA.

Zalecenia amerykańskie są bardzo liberalne i różnią się znacznie od ustaleń przyjętych w przepisach innych krajów oraz od zyskujących coraz większe uznanie wymagań IEC (rys. 7.3).

Badania warunków bezpieczeństwa porażeniowego polegają na wyznaczeniu spodziewanych prądów rażeniowych i porównaniu ich z wartościami uznanymi za bezpieczne.

Przy ustalaniu granicznych dopuszczalnych napięć rażeniowych występuje iloczyn wielkości przyjmujących określone wartości z pewnym prawdopodobieństwem (rys. 7.3, 7.4) i zależnych od innych wielkości (napięcia, czasu rażenia i in.).

Na rysunku 7.5 przedstawiono zależności granicznych dopuszczalnych napięć rażeniowych od czasu rażenia wg przepisów różnych krajów. Widoczne są dość istotne różnice. W przepisach różnych krajów z ostatniego okresu

273

18 Suicje i urządzenia...