skanuj0084 (24)

6. Wartości przyrodnicze Polski - stan, zagrożenia i ochrona

294

Drwęca”, „Ostoja bobrów na rzece Pasłęce” (chociaż tylko kilka rezerwatów przyrody powołano wyłącznie w celu ochrony ekosystemów rzecznych) oraz na wielu obszarach Natura 2000.

Ekosystemy

morskie

przybrzeżne

Pod jurysdykcją naszego kraju znajduje się 31,4% powierzchni południowego Bałtyku, w tym 8622 km² stanowi morze terytorialne, przylegające do polskiego wybrzeża. Ekosystemy morskie i przybrzeżne tego pasa Bałtyku wzbogacają różnorodność przyrody naszego kraju, chociaż niestety, są one nadal niedostatecznie rozpoznane. Wiadomo jednak, że w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat doszło w nich do dużych i niekorzystnych zmian. Na przykład, jeśli w latach 50. ubiegłego wieku zakorzenione hydrofity morskie występowały do głębokości 25 m, to obecnie sięgają co najwyżej 5—6 m w głąb morza. Zmniejszyła się różnorodność gatunkowa brunatnie i krasnorostów, a równocześnie wzrosła obfitość dominujących obecnie brunatnie z rodzaju Ectocarpus i Pilayella. Biomasa tych brunatnie stanowi 60—70% ogólnej biomasy roślinnej, chociaż w ostatnich latach zwiększył się udział roślin naczyniowych należących do Zannichellia palustńs. Poza tym, jeśli w mezozooplanktonie, złożonym z ok. 20 taksonów należących do wi-dłonogów, wioślarek i wrotków, podobnie jak w makrozoobentosie, reprezentowanym przez skorupiaki, wieloszczety, małże, ślimaki, skąposzczety priapulidy i mszywioły, zmiany jakościowe nie nastąpiły, to skład gatunkowy ichtiofauny znacznie zubożał. Zmniejszyła się także liczebność morświnów, które są jedynym przedstawicielem waleni zasiedlających Bałtyk, oraz liczebność fok — szarej, pospolitej i obrączkowanej.

Pomimo tych zmian ekosystemy przybrzeżne w polskiej strefie Bałtyku, zwłaszcza piaszczyste ławice (Ławica Odrzana, Ławica Słupska), mają wielką wartość przyrodniczą jako siedliska wielu gatunków ptaków morskich. Zimują tu m.in. kaczka lodówka, nur rdzawoszyi, nur czarnoszyi, nurnik białoskrzydły. Piaszczyste ławice są także tarliskami śledzia i miejscem wychowu narybku płastug. Ponadto, wody południowego Bałtyku oraz przylegające do nich plaże i wydmy są ważnym europejskim szlakiem wiosennych i jesiennych wędrówek mew i ptaków siewkowatych. Z tego powodu, zgodnie z Dyrektywą Ptasią, znaczny obszar polskiego wybrzeża został objęty ochroną w formie obszaru sieci Natura 2000.

6.6. Różnorodność gatunkowa

Polska, podobnie jak inne kraje, nie ma kompletnej listy gatunków reprezentujących wszystkie królestwa świata żywego. Co więcej, niepełne jest także rozpoznanie bogactwa gatunkowego wielu niższych jednostek taksonomicznych, chociaż z roku na rok dzięki wysiłkom setek specjalistów liczba danych dotyczących występowania, listy, liczby i dynamiki populacji poszczególnych taksonów rośnie. Dane te są podsta-