29 11 10tpw

MODELOWANIE

Podstawą rozważań o modelowaniu jest uczenie się przez obserwację. Jednym z empirycznych przejawów tego uczenia się jest imitacja- czyli wykonywanie (Bandura: ruchów/ wydawanie dźwięków podobnych do tych, które uprzednio wykonał model) czynności takich jak model (od Piageta). Modelowanie jako metoda wychowania to świadome wykorzystywanie przez wychowawcę zachowań modeli już istniejących w życiu dziecka lub organizowanie kontaktu dziecka z innymi modelami.

Trzy teorie modelowania:

1.    (Miller, Dollard, Skinner i inni) Niektórzy traktują ja jako efekt wzmocnienia. Wyprowadzone jest pojęcie „zgeneralizowanej tendencji do imitacji", dziecko wykonuje pierwsze reakcje naśladowcze przypadkowo lub przez kierowanie i są one wzmacnianie sporadycznie. Ta teoria ma wadę- dzieci nie zawsze naśladują tylko te zachowania, które przynoszą im korzyści.- podaj przykłady

2.    Społeczne uczenie się (Bandura i inni) z eksperymentu o naśladowaniu zachowań agresywnych wynika, że wierność przyswajania nie zależy od obecności wzmocnień, mają one wpływ na wykonanie (wykorzystanie modelowanej reakcji przez dziecko), - podaj przykłady,

3.    Rozwojowa teoria Piageta- krytyka poprzednich stanowisk. „Dziecko usiłuje być kompetentne" i dlatego naśladuje modeli. Imitacja cudzych zachowań ma na celu przygotowanie się na własne bieżące lub przyszłe problemy obserwatora.~ podaj przykłady.

Imitacja- wymiary odroczenia i istotności instrumentalnej. Zdolność do imitacji odroczonej koreluje z możliwościami umysłowymi. Piaget- u dzieci dopiero od połowy drugiego roku dziecko ma zdolność do imitacji odroczonej i imitacja uzyska poziom reprezentacji. Imitacja ma na celu uczenie się czynności- powtarzane są ruchy modela, które mają funkcjonalny sens dla obserwatora. U Bandury pojęcie wykonania jest rozumiane dwuznacznie-jako faktyczne wykorzystanie wcześniej opanowanych czynności po to, by osiągnąć cel lub jako prawdopodobieństwo odtworzenia opanowanej czynności.

1.    Imitacja instrumentalnie istotna wzrasta wraz z wiekiem (przedział 3-13 lat). Nieistotna imitacja wzrasta w 3-5 lat, później spada.

2.    Opiekuńczość modela wpływa na wzrost imitacji czynności nieistotnych, na istotne wpływa znacznie mniej. Ten efekt obserwuje się u dzieci 4 letnich i w badaniach nad 6- latkami. Ważne- funkcja adaptacyjna i identyfikacyjna modela. Opiekuńczość matek bardziej różnicuje imitację u córek niż u synów.

3.    Niektóre rzadkie zachowanie mogą pojawić się u dziecka tylko wtedy, gdy zostaną poddane modelowaniu.

4.    Prawdopodobieństwo odtworzenia zapamiętanej czynności jest tym mniejsze im bardziej negatywne były skutki tej czynności lub im bardziej swoista i rzadsza była sytuacja, w której zastosowano określone operacje. Wyjaśnij kiedy zachodzi rozhamowanie reakcji lub torowanie a kiedy tamowanie. Jeśli aktywność modela jest atrakcyjna dla obserwatora to do torowania wystarczy brak kary (ora oczywiście nagroda) modela. U dzieci kary i nagrody modela musza pochodzić z zewnątrz.