RACJONALNA POZN AWCZO-BEH AWIORALNA TEORIA UCZENIA SIĘ--
Drugą fazą każdej edukacji behawioralnej jest ćwiczenie. Istnieją dwa rodzaje ćwiczenia - mentalne22 i fizyczne. Na początku uczenia się nowych rzeczyJewy mózg inicjuje i kieruje obiema formami ćwiczenia. To dlatego na początku musimy sobie „dyktować” każdy krok, inicjujący poszczególne ruchy w ćwiczeniu fizycznym.
Rys. 4-1. ABCjD pisania na maszynie
Dlatego, by ćwiczyć pisanie na maszynie, Micha! musi najpierw spostrzegać i nazywać (tj. apercepować] każdą literę i cyfrę, które mają być napisane. Te litery i cyfry stanowią „A" w ABCD uczenia się pisania na maszynie. Następnie lewy mózg Michała musi przetworzyć szczere, właściwe myśli dotyczące pisania tych „A”. Właściwe myśli Michała dotyczące maszynopisania są „B” w ABCD uczenia się pisania na maszynie. Są to, na przykład, takie myśli, jak: „Jeżeli trzymam ręce we właściwej pozycji i jeżeli nacisnę klawisz pod moim lewym palcem wskazującym, wówczas napiszę literę P. Jeżeli nacisnę klawisz pod moim prawym palcem wskazującym, wtedy napiszę literę J...” - i tak dalej dla każdej litery alfabetu.
Normalnie właściwe lewomózgowe myśli dotyczące pisania na maszynie w „B” wyzwolą w lewym i prawym mózgu Michała wyobrażenia albo obrazy-mapy dla właściwych działań fizycznych w maszynopisaniu. Te mentalne
22. W RTZ techniką ćwiczenia mentalnego jest Racjonalna Wizualizacja Emocjonalna, czyli RWE (Rational Einotive Imagery - RET, rozdział 15). RWE jest idealną techniką ćwiczenia nowych emocji.
obrazy-mapy wyzwalają następnie właściwe fizyczne czynności pisania na maszynie. Wtedy już jednocześnie dialog wewnętrzny Michała i wyobrażenia właściwych czynności fizycznych pisania na maszynie wyzwalają właśnie te czynności. W dodatku (poprzez układ limbiczny pierwszego układu funkcjonalnego mózgu - patrz rozdział 2) dialog wewnętrzny Michała, jego wyobrażenia i czynności fizyczne wyzwalają wspólnie najbardziej logiczne reakcje emocjonalne dla tych mentalnych i fizycznych odpowiedzi. Logiczne reakcje emocjonalne na te odpowiedzi są tym, co powoduje, że nasze nawykowe myśli, wyobrażenia i czynności fizyczne nam „pasują".
W kategoriach ABCD pisania na maszynie te logiczne lub „pasujące” odczucia emocjonalne stanowią „C” w ABCD uczenia się pisania na maszynie. Wzmacniają one właściwy dialog wewnętrzny w maszynopisaniu, jak również odpowiednie wyobrażenia łub mapy poznawcze i właściwe czynności w pisaniu na maszynie. Także te „pasujące” odczucia emocjonalne wywołują to, że niewłaściwe myśli dotyczące maszynopisania, wyobrażenia lub mapy poznawcze oraz czynności natychmiast i automatycznie nam „nie pasują”.
„D" w ABCD uczenia się pisania na maszynie są to właściwe, fizyczne czynności maszynopisania.
ABĆD NOWEGO UCZENIA SIĘ PISANIA NA MASZYNIE j
A'1 Spostrzeżenia instrukcji maszynopisania i klawiszy j
’ • : ' w maszynie do pisania : : B Właściwy dialog wewnętrzny
C Logiczna reakcja emocjonalna na B
D Logiczne i właściwe dla B czynności pisania i
ANALOGICZNE UCZENIE SIĘ EMOCJI
Ponieważ lęk przed wężami jest niemal powszechny, użyjmy go, aby pokazać ABCD uczenia się emocji1*. Mimo że prawie wszyscy odczuwają lęk przed wężami, rzadko kto miał kiedykolwiek niebezpieczne doświadczenie z wężem. Dlatego większość z nas uczy się swojego lęku przed wężami tylko poprzez ćwiczenie mentalne. Takie zastępcze uczenie się emocji jest możliwe z tego względu, że słowa są bodźcami mogącymi zastępować każdy rzeczywisty bodziec (Eccles 1958; Pawłów cytowany przez Volgyesiego 1954, nieznacznie sparafrazowany).
Od chwili, kiedy zaczynamy mówić, prawie każda rzecz, jaką słyszymy łub czytamy o wężach, jest przerażająca. Następnie - w zależności od tego, na ile jesteśmy obdarzeni wyobraźnią - nasze lewomózgowe słowa wyzwalają przera-23. Ponieważ ludzki lęk przed wężami jest tak powszechny, więc wetu ludzi wierzy, że ma on podłoże genetyczne, ale w swoim przeglądzie literatury Mavissakalian i Barlow (19S1) nie zdołali znaleźć żadnego biologicznego albo genetycznego dowodu na potwierdzenie tego przekonania.
91