Document (8)

RACJONALNA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA TEORIA UCZENIA SIĘ _

terapeutycznego zapewnia poddawanie się przez te osoby emocjonalnej reedukacji. Emocjonalna reedukacja przebiega według następujących pięciu stadiów (Maultsby 1976,1978):

3. Wgląd intelektualny (prowadzący do odkrycia)

2.    Ćwiczenie

3.    Dysonans poznawczo-emocjonalny

4.    Wgląd emocjonalny

5.    Formowanie cechy osobowości

Podrozdział I wykorzystuje przykład uczenia się pisania na maszynie, by dać ci dokładny opis części racjonalnej poznawczo-bebawioralnej teorii uczenia się prezentujący formowanie się nawyków fizycznych i emocjonalnych. Podrozdział II także używa przykładu uczenia się pisania na maszynie, by dać ci szczegółowy opis drugiej części racjonalnej poznawczo-behawioralnej teorii uczenia się, prezentujący formowanie się nawyków fizycznych i emocjonalnych. Pod koniec podrozdziału II będziesz znał cztery stadia edukacji behawioralnej, zespół Ptaka Głuptaka i wysoce efektywny sposób prowadzenia opornych pacjentów. Zauważysz także, że ABCD racjonalnej poznawczo-behawioralnej teorii uczenia się znajduje zastosowanie do tworzenia zarówno nawyków fizycznych, jak i emocjonalnych.

PODROZDZIAŁ 1

SPOSTRZEŻENIA, PRZEKONANIA l ZACHOWANIA

SPECJALNE SŁOWNICTWO

Apraksja (apraxia): niezdolność do świadomego wykonania dowolnej czynności nawet wtedy, gdy dana osoba chce ją wykonać oraz wie, jak to zrobić i - w innych okolicznościach - mogłaby to zrobić (przykładowy przypadek pojawił się na s. 70).

Dysonans poznawczo-emocjonalny (cognitwe eniotiue dissonance): doświadczanie znanej sytuacji, ale z jednoczesnym doświadczaniem posiadania wobec niej nowych myśli (i prawdopodobnie nowych działań), niepasujących (wręcz nielogicznych) do odczuć emocjonalnych występujących nawykowo w takiej sytuacji. Jest to szczególny wariant pojęcia dysonansu poznawczego Festingera (1962), specyficzny dla RTZ. Terapeuci RTZ używają terminu „dysonans poznawczo-emocjonalny", by opisać nieunikniony dysonans, jaki występuje tylko w trzeciej fazie reedukacji behawioralnej, w przeciwieństwie do kilku innych przykładów dysonansu opisanych przez Festingera.

Edukacja (education): zgodnie z teorią RTZ, uczenie się specyficznych reakcji jako odpowiedzi na takie specyficzne sytuacje, na które dana osoba nie miała wyuczonej uprzednio reakcji specyficznej.

Jednostka apercepcyjna (apperceptive unit): póltrwały nawyk poznawczy, który formujemy przez powtarzalne (stałe i równoczesne) łączenie w pary takich samych lub podobnych spostrzeżeń z takimi samymi łub podobnymi szczerymi myślami oceniającymi i odczuciami emocjonalnymi aż do takiego momentu, kiedy albo same spostrzeżenia, albo same te myśli wyzwolą takie same odczucia emocjonalne. W samokontroli dw^roma głównymi nawykami poznawczymi lub jednostkami apercepcyjnymi są przekonania i postawy. Są one także głównymi czynnikami poznawczymi zarówno w zdrowym,- jak i w niezdrowrym uczeniu się.

85