2 (243)

Wchłanianie przez pilica jest upośledzone przy niewydolności miąższu płucnego.

Wchłanianie z przewodu pokarmowego główna droga wchłaniania

Mechanizmy wchłaniania

■    dyfuzja bierna - substancje lipofilnc

•    dyfuzja przez kanały jonowe - substancje o małej masie cząsteczkowej

■    ondocytoza pochłanianie przez komórki dużych cząsteczek

■    transport aktywny - wbrew gradientowi stężeń, proces energochłonny

Odcinki przewodu pokarmowego, w którycli zachodzi wchłanianie

•    Jama ustna nikotyna, kokaina, cyjanki, alkohol

■    Żołądek

✓    kwasy oraz bardzo słabe zasady (kofeina)

✓    przy diecie bogatej w tłuszcze wzrasta wchłanianie substancji lipofilnych

■    Jelito cienkie

Z' słabe kwasy i zasady, lipofilnc niccłektrolity

✓    nic wchłaniają się substancje silnie zjonizowanc, nierozpuszczalne i nietrwałe

•    Jelito grube woda

■    Odbytnica!!!

Substancje wchłonięte w żołądku i jelicie cienkim za pośrednictwem krążenia wrotnego docierają najpierw do wątroby. Związki wchłaniające się w pozostałych odcinkach przewodu pokarmowego docierają do krążenia centralnego z pominięciem wątroby.

Czynniki wpływające na wchłanianie ksenobiotyków z przewodu pokarmowego

■    Dieta

/ metale ciężkie lepiej wchłaniają się w obecności białek Z tłuszcze zwiększają wchłanianie substancji lipofilnych

■    Stopień rozdrobnienia - Wiek

■    Stan błony śluzowej (owrzodzenia)

■    Interakcje pomiędzy związkami

■    Tempo perystallyki

Dystrybucja ksenobiotyków

A.    we krwi

■    wiązanie z białkami osoeza (głównie albuminami)

*    wiązanie z krwinkami

■    frakcja wolna

B.    w narządach wiązanie z. białkami wewnątrzkomórkowymi

■    ligandyna wątrobowa - wiąże ksenobiotyki o charakterze kwasów

■    białka nichistonowc chromatyny - wiążą rtęć i ołów w jądrach komórek wątrobowych i nerkowych

■    metalotioncina

M występuje głównie w cytoplazmic komórek wątrobowych i nerkowych, także w cnterocytach i mózgu w reguluje stężenie miedzi i cynku w organizmie W wiąże także inne metale, min. kadm i rtęć * białka mięśnia sercowego - wiążą glikozydy nasercowe " białka endometrium - wiążą estradiol

Kumulacja w tkance tłuszczowej

■    Dotyczy związków silnie lipofilnych (insektycydy, polichlorowanc bifenyle, dioksyny, tiobarbiturany).

■    Kumulowane substancje rozpuszczają się w lipidach, pozostając w stałej równowadze z frakcją wolną związku we krwi.

■    Ogranicza toksyczność związków, zmniejszając ich stężenie w innych przedziałach.

■    Podczas głodzenia wzrasta ryzyko uwolnienia dużych ilości skumulowanych związków do krwiobiegu.

■    Kumulacja może być długotrwała, np. okres póltrwania DDT w tkance tłuszczowej wynosi 4 lata.

Kumulacja w tkance kostnej

■    Kumulacja polega na łączeniu się cząsteczek ksenobiotyku ze składnikami hydroksyapatytu

■    Związane jony mogą zachowywać się obojętnie lub uszkadzać kość, np. fluor

■    W miarę przebudowy kości przez ostcoklasty, związane cząsteczki są uwalniane do krwiobiegu

■    Dotyczy np. fluorków, strontu, ołowiu, radu, tetracyklin