351

351

19.5. CHROPOWATOŚĆ POWIERZCHNI pn-iso 1302:1996

1.    Do oznaczenia chropowatości powierzchni stosuje się następujące znaki:

a) \/ b)    c) ~<2

H - wysokość pisma Hj =(1,5+3,0)H

2.    Chropowatość powierzchni określa się przez podanie znaku chropowatości oraz dopuszczalnej maksymalnej wartości liczbowej parametru chropowatości R_a lub R_z:

R_a - średnie arytmetyczne odchylenie profilu chropowatości, fj, m;

R_z - wysokość chropowatości wg 10 punktów, /zm. Parametr R_a jest uprzywilejowany.

Wartość liczbową parametru R_a należy wpisywać w miejsce litery e poprze-    Rn e/ Rn €/ R_a £

dzając symbolem R_a.

Wartość liczbową parametru R_z należy wpisywać w

miejsce litery e poprze-    R₂ e_z R_z £/ R* £

dzając symbolem R_z,

3.    Zastosowanie znaków chropowatości:

\/ - zbiorcze oznaczenie chropowatości;

e/ - chropowatość może być uzyskana przez zdjęcie lub bez zdjęcia warstwy materiału;

- chropowatość powinna być uzyskana przez zdjęcie warstwy materiału (np. skrawaniem); vę/ - chropowatość powinna być uzyskana bez zdjęcia

warstwy materiału (np. odlewanie);

^>ę/ - chropowatość powinna być zachowana z poprzedniego procesu technologicznego.

4. Pełne oznaczenie chropowatości składa się ze znaku chropowatości, wartości liczbowej parametru chropowatości i danych uzupełniających:

6 - wartość liczbowa para-    szlifować

R_a lub R_z,    ;    Ra 0,63,

b - sposób obróbki;

C - długość odcinka elementarnego, mm; d - odmiana kierunkowości struktury.

-    równoległa do krawędzi powierzchni (struganie, dłutowanie);

-    prostopadła do krawędzi powierzchni (toczenie wzdłużne, stru-struganie, dłutowanie);

C - współsrodkowa (toczenie oraz frezowanie czołowe);

X - skrzyżowana (frezowanie czołowe, dogładzanie);

M - nieuporządkowana (skrobanie, docieranie);

R - promieniowa (szlifowanie czołowe);

P - punktowa (obróbka elektroiskrowa, strumieniowo-ściema, niektóre odlewy).

Równowartość liczbowych parametrów chropowatości (tabl. 19.5.1).

Chropowatość każdej powierzchni określa się przez podanie znaku chropowatości oraz maksymalnej jej wartości liczbowej.

0,8

7. Oznaczenie jednakowej chropowatości dla grupy powierzchni przedmiotu umieszcza się w sposób przedstawiony obok.

Wymiar arkusza rysunkowego jq

Rze

o

■I-

lO

Tabl. 19.5.1. Niektóre zalecenia do doboru chropowatości powierzchni części reduktorów i innych części PKM

Części, powierzchnie	Ra,
1. KOŁA ZĘBATE *
Powierzchnia zęba boczna Powierzchnia zwoju ślimaka boczna:	0,63+ W
- ślimak walcowy	0,32+2,5
- ślimak globoidalny	1,25
Powierzchnie wierzchołków zębów, stożka wierzchołków zębów i stożka dopełniającego	1,25+ W
Powierzchnia podstaw zębów	5+10
Otwór piasty dla d wał $80 mm	0,63+2,5
dla d wał >80 mm	1,25+5
Boczna powierzchnia bazowa piasty, wieńca	2,5+10
Boczna powierzchnia rowka wpustowego	5
Powierzchnia dna rowka wpustowego	10+20
Inne powierzchnie kół	6,3+20
2. WAŁY
Powierzchnie osadzenia łożysk tocznych
dla d wał $80 mm	0,63
dla d wał > 80 mm	1,25
Powierzchnie osadzenia piast kół zębatych
dla d wał $ 80 mm	1,25
dla d wał > 80 mm	2.5
Powierzchnie osadzenia piast półsprzęgieł
dla d wał $ 80 mm	2,5
dla d wał > 80 mm	5
Boczna powierzchnia kołnierza wału przy ustaleniu łożysk tocznych, piast, różnego rodzaju kół, półsprzęgieł itd.	o jednę klasę niżej od chropowatości miejsc osadzenia
Promienie zaokrągleń przejść wałów	2,5
Powierzchnie współpracujące z pierścieniami uszczelniającymi:
- filcowymi dla V $ 4 m/s	1,25
dla V >4 m/s	0,63
- gumowymi dla V $ 8 m/s	0,16+0,2
dla V > 8 m/s	0,125+0,16

Dane o chropowatości powierzchni kół zębatych w zależności od ich rodzaju i klasy dokładności wykonania (12.2.4 p. 4; 12.3.7 p. 4; 12.4.4 p. 4; 12.4.5 p. 4).

Części, powierzchnie	Ra, pm
Nagwintowania	5
Boczna powierzchnia rowka wpustowego	5
Powierzchnia dna rowka wpustowego	W
Inne powierzchnie wałów	6,3+W
3. KORPUSY REDUKTORÓW
Powierzchnie pod łożyska dla Z? $ 80 mm	1,25
dla D > 80 mm	2,5
Boczne powierzchnie kołnierzy pod łożyska	2,5
Powierzchnia łączenia „ korpus-pokrywa"	2,5
Powierzchnie boczne do pokryw nakładanych	5,0
Powierzchnia podstawy korpusu	20
Powierzchnie pod pokrywy wspomagające	20
Powierzchnie oporowe do śrub, nakrętek	20
Otwory do śrub	20
Otwory do nagwintowania	W
Otwory do kołków stożkowych	5
Inne powierzchnie:	on
— ze zdjęciem warstwy materiału	$
— bez zdjęcia warstwy materiału
4. PIERŚCIENIE DYSTANSOWE
Powierzchnia wewnętrzna	2,5+5
Powierzchnia zewnętrzna	20
Powierzchnie boczne	2,5
5. POKRYWY BOCZNE
Zewnętrzna walcowa powierzchnia współ-
pracująca z otworem korpusu	5
Boczna powierzchnia współpracująca z
łożyskiem tocznym	2,5
Boczna powierzchnia łączenia z korpusem
(za pośrednictwem uszczelek)	2,5
Powierzchnie rowków do pierścieni uszczel-
mających	2,5+5
Inne powierzchnie
- ze zdjęciem warstwy materiału	^23
- bez zdjęcia warstwy materiału