802

47. OCHRONA PRZED PORAŻENIEM PRĄDEM 802

Dla uziomów kratowych o powierzchni większej niż 900 m³ wskaźnik sezonowych zmian rezystywnośei gruntu należy przyjmować:

a)    dla uziomu ułożonego w gruncie jednorodnym - jak dla uziomu pionowego o długości większej niż 5 m;

b)    dla uziomu ułożonego w gruncie niejednorodnym:

—    dla dolnej warstwy, jak dla uziomu pionowego o długości większej niż 5 m,

—    dla górnej warstwy, w zależności od grubości tej warstwy, jak dla uziomu poziomego lub pionowego o długości do 5 m.

47.5.2. Uziomy naturalne

W zakładach przemysłowych najczęściej jako uziomy naturalne wykorzystuje się pancerze i powłoki metalowe kabli, metalowe rurociągi oraz układy uziomów połączone przewodem odgromowym.

Nie wolno wykorzystywać jako uziomów elementów metalowych znajdujących się w środowisku niebezpiecznym pod względem wybuchowym oraz szyn kolejowych.

Rezystancje uziemienia metalowych powiek i pancerzy kabli można w przybliżeniu ustalić na podstawie rys. 47.2, a metalowych rur wodociągowych na podstawie rys. 47.3.

Rys. 47.2- Rezystancja uziemienia metalowych powłok i pancerzy kabli ułożonych w gruncie o rezystywności lOOft-m wg [47.1]

Impedancję uziemienia Z„, w O, układu uziomów połączonych przewodem odgromowym, dla jednej linii można obliczyć wg wzoru

Z. = -~f^P- +*jR_Ia,Z_p    (47.3)

w którym: R_s — rezystancja uziemienia uziomu jednej konstrukcji wsporczej linii, £1; a_f — średnia rozpiętość przęsła, km; Z_p — jednostkowa impedancja własna pętli: przewód odgromowy — ziemia, fi/km.    '

Przybliżoną impedancję uziemienia układu uziomów połączonych przewodem odgromowym można również edezytać z rys. 47,4.

Przy obliczaniu rezystancji wypadkowej uziemienia uziomów naturalnych pomija się uziom o najmniejszej rezystancji.

47.5.3. Uziomy sztuczne

Rezystancję uziemienia R_u, w O, prostych uziomów poziomych można obliczyć wg wzoru

R„ = -    (47.4)

2irż, id

w którym: Co - obliczeniowa rczystywność gruntu, fi-m; Ł — suma długości wszystkich elementów (przewodów) uziomu, m; t — głębokość ułożenia uziomu, m;

Rys. 47.4. Impedancja uziemienia układu uziomów połączonych pojedynczym przewodem odgromowym w zależności od rodzaju przewodu odgromowego i od rezystancji /t, uziemienia konstrukcji wsporczych linii, dla przęsła o średniej rozpiętości 300 m wg [47.1 ] d — Średnica uziomu (dla taśmy potowa jej szerokości), m; B — współczynnik podany w tabl. 47.8.

Rezystancję uziemienia uziomu pionowego wykonanego z prętów lub rur można obliczyć wg uproszczonego wzoru

R_u = 0,9    (47.5)

w którym i — długość uziomu, m.

Układ wielu uziomów pionowych połączonych uziomem poziomym traktuje się jak równoległe połączenie poszczególnych uziomów. Ze względu na wzajemne oddziaływanie uziomów na siebie, rezystancję uziemienia takiego układu uziomów oblicza się dzieląc rezystancję wypadkową przez mniejszy od jedności współczynnik wykorzystania uziomu [47.11].

W układach uziomowych stacji WN najczęściej stosuje się uziomy kratowe (układy uziomów poziomych tworzących kratę) (rys. 47.5).

Rezystancję uziemienia R_u, w Q, uziomu kratowego zajmującego teren o kształcie kwadratu lub zbliżonym do kwadratu oblicza się stosując wzór Laurenta

= 4*- +    (47.6)

4r_s L

w którym: r_s — promień koła o powierzchni równej powierzchni terenu zajętego przez uziom kratowy, m; pozostałe oznaczenia jak na wzorze (47,4).

Dla uziomu kratowego zajmującego teren o kształcie prostokąta (o dużym stosunku boków) lepiej stosować wzór

(47.7)

RjfS. 47.3. Rezystancja Uziemienia metalowych rur wodociągowych ułożonych w gruncie o rezystywnośei 100 Q*m wg 147.11

?

c    f tJ 1S 28    15 & 30

fi₉-**

_<?» tt___ , _Q_t

4(ó+cj

w którym: b, c — długości boków uziomu kratowego, m.

31*