812

47. OCHRONA PRZED PORAŻENIEM PRĄDEM 812

380/220 V (z bezpośrednim uziemieniem roboczym punktów gwiazdowych transformatorów);

— uziemienie ochronne lub sieć ochronną (dla ograniczonych obszarów) — w urządzeniach przyłączonych do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 380 V (500 V, 660 V).

W przypadku szczególnego niebezpieczeństwa porażenia, dla urządzeń ręcznych o niewielkich mocach, .najskuteczniejszym jest stosowanie ochronnego obniżenia napięcia roboczego.

Pozostałe środki ochrony dodatkowej są w Polsce rzadko stosowane, choć izolacja ochronna, separacja czy wyłączniki przeciwporażeniowe różnicowo-prądowe charakteryzują się dużą skutecznością.

47.7. Dodatkowe środki ochrony przed porażeniem w urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu powyżej 1 kV

47.7.1. Wymagania ogólne

W urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu powyżej 1 kV jako ochronę dodatkową przed porażeniem należy stosować uziemienie ochronne.

Uziemieniu ochronnemu podlegają metalowe części urządzeń, które mogą się znaleźć pod napięciem wskutek zwarcia z ziemią, uszkodzenia izolacji lub oddziaływania pola elektrycznego i magnetycznego.

Nie jest wymagane uziemianie następujących metalowych urządzeń mocowanych na uziemionych konstrukcjach:

—    drzwi, barierek, ogrodzeń, osłon;

—    metalowych części wsporczych kabli o metalowych pancerzach lub powłokach uziemionych na obu końcach;

—    osprzętu i okuć izolatorów, jeżeli znajdują się w miejscach niedostępnyetf.

Nie należy łączyć z uziomami:

—    szyn kolejowych na terenach ogrodzonych stacji elektroenergetycznych;

—    metalowych zewnętrznych drzwi nieogrodzonych stacji wnętrzowych.

47.7.2. Projektowanie uziomów (układów uziomowych)

Uziomy (układy uziomowe) stacji elektroenergetycznych i konstrukcji wsporczych linii napowietrznych oraz przewody uziemiające powinny być tak zaprojektowane, by były spełnione następujące wymagania:

1. Napięcia rażeniowe nic powinny przekraczać wartości dopuszczalnych podanych w tabl. 47.3. Na wydzielonych i ogrodzonych obszarach stacji lub na ogrodzonych stacjach bez obsługi napięcia te mogą być trzykrotnie większe, jeżeli poza ogrodzonym terenem (w miejscach ogólnie dostępnych) są spełnione wymagania podane w tabl. 47.3. Wstęp na te tereny jest dozwolony tylko w obuwiu i rękawicach dielektrycznych. Jest to sytuacja bardzo niewygodna dla obsługi stacji i można dopuszczać do niej tylko wyjątkowo, gdy nie ma możliwości ograniczenia napięć raie-niowych do wartości dopuszczalnych.

Dla układów uziomowych stacji elektroenergetycznych warunek dopuszczalnych napięć rażeniowych musi być spełniony niezależnie od spełnienia pozostałych warunków.

Dla uziomów konstrukcji wsporczych linii napowietrznych przepisy [47.9] wymagają spełnienia warunku dopuszczalnych napięć rażeniowych lub dopuszczalnych rezystancji uziemienia uziomów.

2.    Rezystancja uziemienia nie powinna w żadnej porze roku przekraczać wartości dopuszczalnych, pod mych dla stacji w tabl. 47.12, a dla konstrukcji wsporczych linii napowietrznych — w tabl. 47.13.

3.    Spadek napięcia na uziomie, występujący przy przepływie prądu uziomo-wego, nie powinien osiągać wartości wywołujących zapłon odgromników chroniących izolację urządzeń.

4.    Ze względu na trwałość, poprzeczne wymiary stalowych uziomów nie powinny być mniejsze od podanych w tabl. 47.14.

5.    W układach o dużym prądzie zwarcia z ziemią, powierzchnia zewnętrzna s, w m² uziomów powinna spełniać zależność

s > I*. -v/<?£ • 10" ⁴    (47.12)

w której: /*, — prąd uziomowy, A; q — największa w okresie letnim rezystywność gruntu w miejscu ułożenia uziomu, 12-m; t_z — czas trwania zwarcia (czas przepływu prądu uziomowego), s.

W układach o małym prądzie zwarcia z ziemią gęstość prądu na 1 m² powierzchni zewnętrznej uziomu nie powinna być większa niż podana w tabl. 47.15.

Tablica 47.12. Największe dopuszczalne rezystancje uziemienia stacji elektroenergetycznych, wg [47.9, Z.7]

Układ	Prąd uziomowy f3m, A	Rezystancja wypadkowa uziemienia Rat ii
o małym prądzie zwarcia z ziemią	<500	10*
o dużym prądzie zwarcia z ziemią	500-^-2000	4
	> 2000	2
Rezystancje uziemienia uziomów sztucznych stacji w układach o dużym prądzie zwarcia z zio mią, nie powinna przekraczać 5 Q niezależnie od rezystancji uziemienia uziomów naturalnych
* Jeżeli Ra < l25//łU (lub Ra < 250ftm w przypadku, gdy z terenu zajętego przez uziom nie są wyprowadzane metalowe przedmioty połączone z tym uziomem), to nie wymaga się sprawdzania napięć rażeniowych

Tablica 47.13, Największe dopuszczalne rezystancje, w O. uziemienia konstrukcji wsporczych linii napowietrznych, wg [47.9, Z.7]

Rezystancja wypadkowa uziemienia konstrukcji wsporczych ustawionych w pobliżu

wejść do budynków mieszkalnych) w odległości		podwórzy, dróg i przejść na terenach zwartej zabudowy, w odległości
do 5 m | większej ni i 5 m		do 1,5 m	większej niż 1,5 m
10 i izolacja wzmocniona*	10 lub 30 i izolacja wzmocniona*, jeżeli q > 500i2‘ffl	10 i izolacja wzmocniona*	10 lub 30 i izolacja wzmocniona*, jeżeli q > 500£l-m

* Izolacja wzmocniona co najmniej o 25% w stosunku do izolacji konstrukcji wsporczych ustawionych w terenach niezamieszkałych