aspekty piel�gnacyjne rehabilitacji 3

160 11 Aspekty pielęgnacyjne rehabilitacji

cji celem rozdrobnienia. Wszyscy podopieczni, którzy są do tego zdolni pod względem zarówno zdrowotnym, jak i fizycznym, powinni bezwzględnie trzy główne posiłki spożywać przy stole.

11.6    Mycie i ubieranie

Często ze względów higienicznych osoby w podeszłym wieku potrzebują pomocy w takich podstawowych czynnościach, jak mycie i ubieranie. W tyn przypadku obowiązuje jednak również zasada, by podopieczny, nawet gdyby to miało trwać znacznie dłużej, wykonywał samodzielnie wszystkie możliwe czynności. Osoba pielęgnująca może przygotować i przynieść niezbędn przedmioty, takie jak miskę z wodą, przybory do mycia, ubranie, może rów nież pozostawać przy podopiecznym w czasie wykonywania tych czynności. Chory powinien mieć przeświadczenie, żc osoba pielęgnująca jest w każdej chwili do jego dyspozycji. Jeśli nie ma schorzeń, które uniemożliwiają samodzielne zakładanie obuwia, osoba w podeszłym wieku powinna próbowa wykonać tę czynność bez korzystania z pomocy. Przygotowywanie podopie cznego do wykonywania tych właśnie codziennych czynności przyczynia si w znacznym stopniu do utrzymania lub odzyskania utraconej sprawności.

W celu podtrzymania dobrego samopoczucia psychicznego chorego, istotn znaczenie ma pobudzanie u niego chęci dbania o swoją powierzchowność, Można mu w tym pomóc, np. dobierając ubiór, wyrażając pozytywne opini na temat jego wyglądu.

11.7    Terapia zajęciowa

Osoby w podeszłym wieku, które są w stanie wykonać określone czynności zachowują sprawność znacznie dłużej od ludzi bezczynnych. Panowie zazwy czaj chętnie majsterkują, kobiety zaś, tak długo, jak tylko wzrok im na to pozwala, wykonują różne robótki ręczne. Jeśli wydolność w tym zakresie ni jest już wystarczająca, należy zaproponować jakieś inne drobne zajęcia. Je śli stary człowiek przebywa nadal w otoczeniu swojej rodziny, ze znalezi niem dla niego różnych zajęć nie powinno być trudności. Osoby z niedowładami. zmuszone do wykonywania określonych obowiązków domowych, p jakimś czasie znacznie usprawniają porażone kończyny (por. rozdz. 4.2 St ny otąpienne u osób w podeszłym wieku oraz rozdz. 5.5 Chorzy z zaburzę niami mowy).

11.8 Chodzenie po schodach oraz spacerowanie

Wiele osób w podeszłym wieku, które powracają po leczeniu stacjonarnym do własnych domów, odczuwa lęk przed chodzeniem po schodach. Pozostał’ zdrowi członkowie rodziny, obawiając się, że mogłoby się choremu „stać co*

złego”, nawet nic podejmują prób pomocy mu w tej czynności lub przywrócenia zaufania do posiadanych umiejętności. Oczywiście, nie można podopiecznemu po kilkutygodniowym pobycie w szpitalu polecić, by pokonał schody prowadzące np. na drugie piętro, taki wysiłek przekraczałby jego możliwości fizyczne.

To samo odnosi się do spacerowania. W tym przypadku również należy zachować umiar i stopniowo wdrażać chorego do spacerów. W zależności od miejsca zamieszkania wskazane jest zabieranie ze sobą na spacery składanego krzesełka, na którym w każdej chwili chory, gdy tylko poczuje się zmęczony, może odpocząć. Nawet wtedy, gdy wokół domu znajduje się ogród, należy człowiekowi w podeszłym wieku umożliwić spacerowanie, nie powinien być bowiem zmuszony przesiadywać godzinami w tym samym miejscu.

11.9 Ośrodki rehabilitacyjne

W ośrodkach rehabilitacji, połączonych zazwyczaj ze szpitalami geriatrycznymi, za pomocą modelowych urządzeń ćwiczy się z chorymi przed opuszczeniem szpitala takie codzienne czynności i umiejętności, jak używanie przycisków guzikowych w czasie podróży tramwajem, wsiadanie i wysiadanie, obsługa włączników świetlnych, telefonowanie itp. Ma to na celu ułatwienie powrotu i przystosowanie chorego do normalnego życia. Rehabilitacja może odbywać się zarówno w ramach środowiska rodzinnego, jak i w obrębie domów opieki. W domach opieki, ze względów czasowych, może być potrzebna pomoc członków rodziny, ochotników lub współmieszkańców.

Wspólnie uzgodniony plan pielęgnacji powinien wyraźnie nakreślić cele zamierzonych ćwiczeń oraz drogi prowadzące do ich realizacji. Niezbędna jest także kontrola skuteczności zastosowanej rehabilitacji.

11.10 Gimnastyka

Gimnastyka jest to planowe stosowanie zestawu prawidłowo dobranych i dawkowanych ćwiczeń ruchowych.

Ruch jest życiem.

Gimnastyka w łóżku (pacjent może samodzielnie ćwiczyć)

•    unoszenie głowy i opuszczanie jej na poduszkę (wywieranie nacisku na poduszkę);

•    podnoszenie ramienia i układanie go przy głowie, drugie ramię spoczywa wzdłuż tułowia; ćwiczenie to należy wykonywać na przemian (zmiana ułożenia);