c01

KARTA POMOCNICZA NR 1

Bezpieczeństwo obserwatora

Każdą wędrówkę, nawet tę najkrótszą, warto odbywać w dwie, trzy osoby. W towarzystwie łatwiej pokonywać trudności w terenie, a w razie potrzeby można liczyć na wzajemną pomoc.

Szczególną ostrożność zachować trzeba w pobliżu zbiorników wodnych i rzek. Unikać należy prowadzenia obserwacji z nadrzecznych skarp, żwirowni czy kamieniołomów, gdzie istnieje możliwość osunięcia się materiału skarpy. Nie należy chodzić również pod skarpami piaskowni i żwirowisk. Zimą nie wolno wchodzić na lód. Nawet, gdy po nagłej fali mrozu ptaki przymarzły, nie należy ich próbować uwalniać. Jeżeli uwięzione w ten sposób ptaki mają szansę przeżycia, należy powiadomić odpowiednie służby (np. straż pożarną).

Nigdy nie należy wspinać się na drzewa, zwłaszcza do ptasich gniazd. W wypadku znalezienia chorego lub postrzelonego ptaka trzeba zachować ostrożność - bociany i czaple, broniąc się, mogą uderzyć dziobem w oko lub rozerwać skórę dłoni. Zbliżanie się do gniazd łabędzi grozi atakiem dorosłego ptaka, który uderzeniem skrzydła potrafi złamać rękę.

Aby nie narażać się na niebezpieczeństwo w trakcie prowadzenia obserwacji, nie wolno wchodzić w strefę polowania, wycinki drzew bądź pracy różnego rodzaju maszyn. Należy unikać ruchliwych dróg, gdzie wędrowanie nawet poboczem bywa bardzo niebezpieczne. Nie należy lekceważyć zakazów wstępu na tereny wyznaczone przez leśników (np. ostoje zwierzyny), wojsko (np. tereny poligonów), straż graniczną, kolej lub inne służby i instytucje. Lepiej nie afiszować się posiadaniem lornetki, zwłaszcza w nieznanej sobie okolicy. W trakcie wędrówek rowerowych należy przestrzegać obowiązujących przepisów ruchu drogowego, a wcześniej zadbać o sprawne światła.

Zawsze przed wyruszeniem w teren należy poinformować rodziców o trasie planowanej eskapady.

Etyka obserwatora ptaków

Obserwator powinien starać się w jak najmniejszym stopniu wpływać na ptaki. Obserwowanie ptaków zachowujących się w sposób naturalny jest znacznie ciekawsze, aniżeli uciekających w popłochu. Najbardziej niebezpieczne jest przepłaszanie ptaków podczas zakładania gniazda, wysiadywania jaj lub karmienia piskląt. Może to spowodować porzucenie lęgu lub odnalezienie gniazda przez drapieżniki. Dlatego nigdy nie należy zaglądać do ptasich gniazd, a w wypadku odnalezienie ich przypadkiem trzeba jak najszybciej się oddalić. Odejść należy również wtedy, gdy zaobserwujemy silne zaniepokojenie ptaka wyrażane głosem i zachowaniem (krążenie w pobliżu, odwodzenie -udawanie przez dorosłego osobnika, że ma złamane skrzydło), które świadczy o bliskości gniazda. Nie należy obserwować ptaków przy gniazdach. Wyjątek stanowią gatunki występujące w osiedlach ludzkich, dla których obecność człowieka jest czymś naturalnym.