CCF20091202009

STATYSTYKA OPISOWA ||

Rozdział 3

SKALA NOMINALNA: PROPORCJE, ODSETKI I STOSUNKI

Wstępne opracowanie danych jest znacznie łatwiejsze przy pomiarze nominalnym niż przy innych rodzajach skal. Podstawową operacją arytmetyczną jest tu bowiem policzenie liczb przypadków w każdej kategorii i porównanie ich względnych wielkości. Badana grupa może się np. składać z 36 mężczyzn i 24 kobiet lub z 25 protestantów, 20 katolików i 15 Żydów. Ale porównywanie kilku grup wymaga uwzględnienia ich całkowitych liczebności. W rozdziale tym omawiamy mierniki pozwalające na porównywanie kilku grup: standaryzują one skład grupy ze względu na jej wielkość. Przynajmniej dwa mierniki — proporcje i odsetki — są już czytelnikowi z pewnością znane.

3.1. PROPORCJE

Obliczając proporcje zakładamy, że metoda klasyfikacji jest rozłączna i wyczerpująca. Innymi słowy, każda badana jednostka znajduje się w jednej i tylko jednej kategorii. Przyjmijmy, że rozważana skala nominalna składa się z 4 kategorii, w których jest odpowiednio N_lf N_z, N_s i 7V₄ przypadków. Całkowitą liczbę przypadków oznaczamy przez N. Proporcję przypadków w danej kategorii określa się jako wynik podzielenia liczby przypadków w tej kategorii przez całkowitą liczbę przypadków. Tym samym proporcja-

3* 35