CCF20101121002

4. Strefa transferowa, czyli strefa przekazywania instrumentów, zawarta między 3.00 a 9.00 (nad klatką piersiową pacjenta).

Pozycja kontrolująca palce

Badania z zakresu fizjologii pracy wykazały, że tylko w pozycji siedzącej można osiągnąć tzw. „pozycję kontrolującą palce”, w której wszystkie czynności będą wykonywane z najwyższą precyzją. W pozycji lej możliwe jest odpowiednie nachylenie głowy, uniesienie przedramion przy przywiedzionych ramionach do tułowia celem ustalenia najbardziej korzystnej dla danej osoby tzw. odległości roboczej (oczy stomatologa -opracowywany ząb).

Pole widzenia i kontrola tkanek

Uzyskanie dobrego pola widzenia wizualnego i manualnego zależy przede wszystkim od kontroli tkanek miękkich, czyli odchylania policzków, warg i języka. Zadanie to należy do lekarza i asystentki, umożliwia ono dostęp odpowiedniego instrumentarium, zabezpieczając jednocześnie przed traumatyzacją tkanek miękkich jamy ustnej.

Rola i znaczenie oświetlenia w ergonomii pracy zespołu stomatologicznego

Na ogólne zmęczenie, szczególnie zmęczenie układu wzrokowego członków zespołu stomatologicznego, wpływ ma brak właściwego oświetlenia pola zabiegowego i gabinetu. Konieczne jest zastosowanie 4 stref oświetlenia (pole zabiegowe, najbliższe jego otoczenie w promieniu 1,5-2 m, pozostała część gabinetu oraz poczekalnia) wg zalecanych norm z płynną adaptacją do jego wzrastającego natężenia. Należy eliminować „szok świetlny” pomiędzy strefą I a IV. Źródło światła sztucznego powinno być najbardziej adekwatne do barwy i temperatury światła dziennego. Badania wykazały, że ciągła praca w I strefie jest o wiele mniej męcząca i szkodliwa dla oczu niż ciągłe przenoszenie wzroku z I do II lub III strefy i powtórnie do pierwszej. W technikach zespołowych lekarz pracuje w zakresie kąta bryłowego ± 60°. Zatem zmęczenie układu wzrokowego lekarza pracującego zespołowo jest nieporównywalnie mniejsze niż pracującego solo. Umożliwia to zatem większą precyzję pracy.

/iilHy pozycji leżącej spoczynkowej

W technikach zespołowych prawidłową pozycją pacjenta jest pozycja leżąca spoczynkowa (nos pacjenta jest mniej więcej na jednej linii z jego kolanami), jest ona najkorzystniejsza pod każdym względem dla zespołu stomatologicznego, jak i samego pacjenta. W pozycji leżącej występuje jednakowa wartość ciśnienia krwi w każdej części organizmu, odciążenie mięśni tułowia i kończyn na skutek 16-20 punktów podparcia (w pozycji siedzącej tylko w 4-5 pkt.), co zmniejsza napięcie nerwowo-mięśniowe pacjenta oraz możliwość aspiracji ciał obcych (nasada języka i podniebienie miękkie zamykają dość szczelnie cieśń gardzieli). Zaletą dla Icka rza i asysty jest nieograniczony dostęp wizualny w bezpośrednim i pośrednim polu widzenia, daje to możliwość wykonywania większości zabiegów z zakresu każdej specjalności stomatologicznej w pozycji siedzącej. Ponadto w technikach zespołowych dobrze przeszkolona asystentka ma możliwość wykonania od 35% do 50% czynności zabiegowych i 100% przygotowawczych. Należy jednak podkreślić, że jest ona osobą szczególnie narażoną na przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, dlatego też i ją powinny obowiązywać stałe zasady ergonomii pracy.

W pozycji leżącej spoczynkowej zdecydowanie korzystniejsze do wykonania są znieczulenia nasiękowe i przewodowe, zabiegi chirurgiczne, szlifowanie zębów, profesjonalne zabiegi profilaktyczne, leczenie ubytków próchnicowych, leczenie periodontologiczne i endodontycznc, zwłaszcza w odcinku przednim. W postępowaniu endodontycznym należy jednak uwzględnić fakt innego kierunku przebiegu kanałów korzeniowych, co stwarza pewną trudność i ewentualne ryzyko perforacji przy ich udrażnianiu (szczególnie mechanicznym).

Przeciwwskazania do zabiegów w pozycji leżącej

1.    Stan pacjenta: wysokie ciśnienie krwi, dusznica bolesna, choroby kręgosłupa (zwłaszcza odcinka szyjnego), niedrożność nosa, rozedma płuc, przepukliny rozworowe, znaczna otyłość, zaawansowana ciąża, małe dzieci, choroby psychiczne i duża lękliwość.

2.    Zabiegi: badanie pacjenta, demonstracja higieny jamy „ustnej, korekta zgryzu, wyciski i przymiarki protez, ustalanie wysokości zwarcia oraz niektóre zabiegi ortodontyczne.