3870137671

RAPORT RPO

wego osób głuchych, (2) sposób przekazywania instrukcji zadania podczas badania, a także (3) wyodrębnienie podgrup w obrębie populacji dzieci głuchych.

Z uwagi na brak bądź słabą znajomość języka mówionego konieczne wydaje się wykorzystywanie niewerbalnych testów inteligencji i niewerbalnych zadań poznawczych, gdyż rezultaty uzyskane na podstawie testów i zadań werbalnych nie uwydatniałyby ogólnego poziomu umysłowego dzieci głuchych (Braden, 2001).

Niektórzy badacze rozpatrywali kwestię sposobu przekazywania instrukcji zadania podczas badania. Podkreślają oni konieczność użycia języka migowego w trakcie przekazywania instrukcji testów i zadań (Maller, Braden, 2011). Znajduje to potwierdzenie w badaniach (Miller, 1984), które wykazały, że prezentacja zadania w języku mówionym czy pisanym kończyła się wynikiem wskazującym na niższy poziom inteligencji niż w przypadku prezentacji zadań w języku migowym. Oprócz konieczności użycia języka migowego podczas prezentacji zadań poznawczo-językowych nie bez znaczenia jest także oszacowanie kompetencji językowej i komunikacyjnej w zakresie języka migowego, by można było obiektywnie ustalić poziom funkcjonowania poznawczego uczniów głuchych.

Jeśli chodzi o konieczność wyodrębnienia podgrup w obrębie populacji dzieci głuchych - dzieci głuche nie mogą być dłużej rozpatrywane jako pojedyncza podgrupa wewnątrz ogólnej populacji. Możemy rozróżnić przynajmniej dwie różne podgrupy wewnątrz tej populacji - dzieci głuche rodziców głuchych i dzieci głuche rodziców słyszących - które różnią się pod względem poznawczo-językowym. Warto uwzględnić również kolejną podgrupę - dzieci głuche rodziców słyszących, ale mające głuche rodzeństwo.

Należy wziąć również pod uwagę możliwy wpływ stanu słyszenia badacza na przebieg badania, a tym samym - na wyniki wzakresie ilorazu inteligencji. Funkcjonują też osoby głuche jako członkowie mniejszości językowej i kulturowej, w związku z czym prawdopodobnie interakcja między słyszącym badającym a głuchym badanym może negatywnie oddziaływać na wyniki badań nad funkcjonowaniem poznawczym badanych osób. Stan słyszenia badającego nie może mieć więc jakiegokolwiek wpływu na uzyskiwany przez badanego iloraz inteligencji.

Czynniki rozwoju procesów poznawczych u dzieci głuchych

Dzieci głuche dysponują potencjalnie możliwościami poznawczymi, które jednak nie ujawniają się w odpowiednim czasie. Za taki stan rzeczy odpowiadają takie zmiennejak: (1) brakwczesnej komunikacji językowej opartej na języku migowym, wynikające z niego (2) impulsywność i (3) brak elastyczności w sytuacjach problemowych i zachowaniach społecznych (Marschark i Everhart, 1999; Marschark, 2007).

20