3870137669

RAPORT RPO

Stąd celem niniejszego opracowania jest omówienie problematyki funkcjonowania poznawczego i związanego z nim ściśle rozwoju kompetencji językowej u dzieci głuchych rodziców głuchych oraz dzieci głuchych rodziców słyszących. Pozwoliłoby to nam wyjaśniać kwestię psychologicznych aspektów rozwoju dzieci głuchych wychowywanych w różnych warunkach stymulacji językowych. Ponadto wyróżnione zostaną czynniki mogące w mniejszym bądź większym stopniu prowadzić do zróżnicowania językowo-poznawczego w populacji dzieci głuchych. Znajomość tych zmiennych pozwoliłaby lepiej zrozumieć potrzebę opracowania programu dwujęzycznej edukacji głuchych, którego realizacja mogłaby sprzyjać niwelowaniu niemałych różnic językowych, jakie obecnie występują w populacji dzieci głuchych uczęszczających do różnych szkół dla głuchych. Sugeruje to konieczność modyfikacji zazwyczaj realizowanych programów wczesnego wspomagania rozwoju, poprzez uwzględnienie pozytywnej roli języka migowego w procesie wychowania dziecka głuchego.

Okresy badań nad procesami poznawczymi u dzieci głuchych

Marschark i Wauters (2011) wymieniają cztery okresy badań nad funkcjonowaniem poznawczym dzieci i dorosłych głuchych - opisując, jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat zmieniało się podejście do głuchych, które stopniowo doprowadzało do stworzenia modelu ich rozwoju poznawczego i językowego.

W pierwszym okresie badań (lata pięćdziesiąte XX wieku) określano głuchych jako osoby o niższym poziomie inteligencji. Pokazano, że głusi przejawiali wiele braków w rozwiązywaniu zadań językowo-poznawczych w porównaniu z ich słyszącymi rówieśnikami. Badania przeprowadzone były jednak na bazie znajomości języka mówionego. Stwierdzono, że pod względem intelektualnym głusi są w pewnym stopniu opóźnieni w stosunku do słyszących. Fakt opóźnienia intelektualnego łączono z (1) chorobą wywołującą głuchotę, (2) brakiem wczesnej rehabilitacji dziecka głuchego oraz (3) niedostatecznym opanowaniem języka mówionego. Uważano, że czynniki te mogą mieć wtórny wpływ na rozwój umysłowy dzieci głuchych.

W drugim okresie badań (lata sześćdziesiąte XX wieku) utrzymywano, że myślenie głuchych charakteryzuje się konkretnością. Rezultaty badań nad sposobami rozwiązywania problemów i umiejętnością wczytaniu i pisaniu wykazały, że głuchych cechuje „ubóstwo poznawcze": skazywani są na niski poziom poznawczy ze względu na brak słuchu. Przypisano im również brak umiejętności wyjścia z sytuacji „tu i teraz". Ponadto sądzono, że głusi mają ograniczone możliwości funkcjonowania na wyższym poziomie poznawczym. Niektórzy badacze przyjęli stanowisko, że głusi nie mogą naturalnie przyswoić języka, który