Foto1934

122 Zarządzanie kryzysowe w samorządzie

Celem niniejszego opracowania jest prezentacja możliwości działania organi-zacji pozarządowych w systemie zarządzania kryzysowego. Zostaną zaprezentowane zasady, formy, obszary i modele współdziałania organizacji pozarządowych z administraqą publiczną w zakresie bezpieczeństwa publicznego i zarządzania kryzysowego.

9.2. Podstawy prawne współdziałania NGOs z jednostkami samorządu terytorialnego

HP|guczowa dla współpracy między organizacjami pozarządowymi a jednostkami samorządu terytorialnego w ramach bezpieczeństwa publicznego i Narządzania kryzysowego jest ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie²”. Przede wszystkim dlatego, że obecny system bezpieczeństwa publicznego w dużej mierze opiera się na funkcjonujących jednostkach samorządu terytorialnego. Uchwalona 24 kwietnia 2003 roku ustawa wprowadziła regulacje prawne, mające zapewnić zwiększenie udziału organizacji pozarządowych w wykonywaniu zadań publicznych. Rozwiązania te w znacznym stopniu uporządkowały sferę współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a organizacjami pozarządowymi. Ustawa ta także sprecyzowała terminologię, formy międzysektorowej współpracy, jak również zdefiniowała status podmiotów i obszarów współpracy organizacji pozarządowych Egg&orządem terytorialnym.

ST'Badania analizujące wdrażanie i skutki ustawy pokazują, że ustawa ta gromadzi w¹ jednym miejscu i porządkuje współpracę między sektorową, jak również ^Rspątościowuje organizacje trzeciego sektora²¹⁰. Wynikające z ustawy zasady i formy współpracy omówię szczegółowo w kolejnych rozdziałach niniejszego ofSiseowania.

Do współpracy z organizacjami pozarządowymi odnosi się także uchwalona 26 kwietnia 2007 roku ustawa o zarządzaniu kryzysowym²¹¹. W jej świetle:

1) Sfcganizaqe społeczne mogą wchodzić na poziomie lokalnym w skład powiatowych ftgminnych zespołów zarządzania kryzysowego,

2) wójt gminy (burmistrz lub prezydent miasta), realizując zadania z zakresu zarządzania kryzysowego na obszarze gminy, winien współdziałać z podmiotami realizującymi monitoring środowiska (który mogą wykonywać NGOs) oraz współdziałać z podmiotami realizującymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne.

1 Kolejną ustawą odnoszącą się do współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie bezpieczeństwa publicznego jest ustawa o stanie klęski żywiołowej z 18 kwietnia 2002 roku, w świetle której: „Kierujący działaniami prowadzony-I Oti w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia współpracują [ te społecznymi organizacjami ratowniczymi, charytatywnymi, stowarzyszeniami, fundacjami oraz innymi podmiotami działającymi na obszarze ich właściwości, I a na wniosek lub za zgodą tych podmiotów koordynują ich działalność"²¹² Należy l zwrócić uwagę, że ustawodawca pozostawia tutaj organizacjom społecznym pełną ¹ podmiotowość i decyzyjność poddania się publicznej koordynaq'i.

Do współpracy z organizacjami pozarządowymi odnosi się także usta-I wa o Państwowym Ratownictwie Medycznym, w której społeczne organizacje | ratownicze, które, w ramach swoich zadań statutowych, są obowiązane do nie-sienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, jeżeli zostaną ! wpisane do rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowego Ratow-Ijuctwa Medycznego?^..

■93 Szeroki wachlarz działań organizacji pozarządowych w zakresie bezpie-I czeństwa publicznego

i Jak już wyżej wykazano, polski system prawny daje stosunkowo szerokie moż-Kfiwośd udziału organizacji pozarządowych w systemie bezpieczeństwa publiczne-I go. Na początku jednak należałoby określić jego potenqał jako partnera współpra-Icy. Jakie organizacje możemy zaliczyć do sfery działań związanej z zarządzaniem j kryzysowym? TYudno oszacować ich liczbę czy potenq'ał z kilku powodów. Przede J wszystkim publikowane statystki organizacji pozarządowych nie tworzą szerokiej i pizedeż kategorii bezpieczeństwa publicznego i zarządzania kryzysowego. Po dni-| gje, wiele organizacji niekoniecznie w pełni deklaruje swoje zaangażowanie w sferę i bezpieczeństwa publicznego, działając tylko w jakimś określonym jego obszarze, ■ np. pomocy humanitarnej czy problemów zanieczyszczenia środowiska. Dodatko-wo, w latach dziewięćdziesiątych dosyć powszechne było przekonanie o „białej ■plamie aktywności" organizacji pozarządowych, szczególnie w zakresie porząd-I bi i bezpieczeństwa publicznego.

I O roli organizacji pozarządowych w systemie bezpieczeństwa publiczne-18<> i zarządzania kryzysowego świadczy także fakt wpisania do ustawy o pożyt-

Ł &l»wa o stanie klęski żywiołowej z dnia 16 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 62, pot 5MX

Ki Odawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (OłU. z 2006, Nr 19L po. 1410).

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 raku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 iNrK poz.673).

^m Współpracaadmiiiiitraqi publiczne] i organizacji pozarządowych po toejiciuw życie Ustawy o dzMelaoid pars

ku p¹bikznfgo i o wolontariacie. Warszawa 2005; wwwjsp.org.pl

Ustawa z dnia 26 kwietnia 2006 roku o zarządzaniu kryzysowym (DłUJ93J9J90).