102 Zarządzanie kryzysowe w samorządzie
7JL Komunikacja ze społeczeństwem w okresie przed sytuacją kryzysową
HjĘstotnym, często niedocenianym elementem komunikacji ze społeczeństwem na temat sytuacji kryzysowych są działania w okresie poprzedzającym wystąpienie takich zdarzeń. Często trudno jest organizować ten rodzaj komunikami, bo zanim nie wystąpi zagrożenie, ludzie nie widzą potrzeby rozmawiania o nim. Dotyczy ta postawa zarówno członków społeczności, jak też przedstawicieli służb. Koniecznym wydaje się przełamywanie tego typu postaw i uświadamianie wszystkim stronom wagi właściwie zorganizowanej komunikacji na linii służby - społeczeństwo w tej fezie.
Do głównych zadań w obszarze kontaktów ze społeczeństwem w okresie przed zdarzeniami kryzysowymi należy;
• kształtowanie świadomości zagrożeń różnego rodzaju, mogących wystąpić na danym terenie,
| kształtowanie wrażliwości na sygnały mogące świadczyć o zagrożeniu i umiejętności ich rozpoznawania,
• kształtowanie postaw i umiejętności obniżających możliwość wystąpienia zachowań ryzykownych, zagrażających bezpieczeństwu,
• ©rzeka żywa nie wiedzy na temat sposobów zachowania w razie wypadków i zdarz® kryzysowych różnego typu,
• przekazywanie wiedzy o sposobach i zasadach alarmowego komunikowania się i innych sposobach porozumiewania się w trakcie zdarzeń (w tym nauka zna-
leczenia znaków informacyjnych i ostrzegawczych),
• przekazywanie wiedzy o elementach systemu ratowniczego i wspierającego tak, by ludzie dokładnie wiedzieli, gdzie udać się w razie potrzeby w trakcie sytuacji Jfryzysowe),
• budowanie wiedzy o służbach działających na danym terenie lub mogących się ^pojawić w razie sytuacji kryzysowej,
| flfflfclowanie poczucia bezpieczeństwa wynikającego z faktu stałej świadomości, że służby są w stanie ciągłej gotowości do działania i ciągle coś się dzieje w sferze idrprzygotowania do akcji.
H Cele te osiągnąć można w toku różnego rodzaju działań podejmowanych przez służby zaangażowane w radzenie sobie w sytuacjach kryzysowych w kooperacji ? innymi służbami społecznymi, jak też bezpośrednio ze społecznością lokalną, wśród których najważniejsze wydają się następujące rodzaje aktywność: " i Szkolne programy profilaktyczne - działania profilaktyczne i prewencyjne pro* R^wadzone dla dzieci na terenie szkół mają bardzo duże znaczenie w procesie bu-3 dowama wiedzy, umiejętności i postaw potrzebnych do lepszego radzenia sobie
w sytuacji kryzysowej. Wieloletnie, długofalowe programy pozwalają stopniowo rozwijać te umiejętności i poszerzać świadomość młodych ludzi, którzy teraz [ i w przyszłości będą bardziej świadomymi i kompetentnymi uczestnikami ewentualnych sytuacji kryzysowych. • .
• Inne działania profilaktyczne i informacyjne wokół szkół - szkoły co-' raz częściej i coraz wyraźniej stają się centrami społeczności lokalnej. Działa-; nia podejmowane w szkołach wykraczać mogą poza pracę z dziećmi i mogą ; być adresowane do rodziców lub szerzej, do wszystkich mieszkańców okolicy.
Szkoła staje się tu naturalnym i całkiem efektywnym obszarem uczenia się spo-! łecznośd lokalnej.
• Działania profilaktyczne skierowane do społeczności lokalnej - mogą być prowadzone we współpracy z różnymi instytutami, takimi jak parafie, spółdzielnie, zakłady pracy, kluby osiedlowe i środowiskowe, domy kultury, domy opieki, koła gospodyń, stowarzyszenia, itp. Poszukiwanie i budowanie rejestru aktywnych uczestników żyda lokalnego oraz doderanie poprzez nich z informacją jest niezwykle wrażnym elementem działań.
• Ćwiczenia, pokazy i próbne alarmy — są okazją zarówno do zaprezentowa-| nia gotowośd i aktywności służb, jak też, a może przede wszystkim, okazją [ do przekazania'społeczeństwu informacji i wyrobienia umiejętnośd działa-[ nia w sytuacjadi kryzysowych.
• Informacje w mediach - dobra współpraca z mediami i stałe przekazywanie | informacji o zachowaniu w sytuacjach kryzy sowy dr i informacji o nich do obiegu medialnego pozwala utrwalać problematykę w śwriadomośd społecznej.
• Publikacja materiałów informacyjnych i ostrzegawczych - nieustanne opraco-| wywanie dągle aktualizowanych materiałów to kolejny sposób komunikacji ze
społeczeństwem. Ulotki, naklejki, słupy ogłoszeniowe, informatory i broszury f oraz inne materiały powinny być profesjonalnie przygotowane i stałe obecne w świadomośd społecznej poprzez ich eksponowanie w punktach do tego przeznaczonych i miejscach najczęśdej uczęszczanych. Warto zwródć uwagę, że wy-| dając na te materiały pieniądze, powinniśmy ich przygotowanie oddać w ręce fachowców od promocji i informaq'i, by nie marnować pieniędzy na materiały I źle skonstruowane, nieczytelne dla ludzi i przez to nieskuteczne.
Prowadząc, w okresie przed sytuaqą kryzysową te różnorodne działania edukacyjne, informacyjne promocyjne, powinniśmy kierować się kilkoma ważny-; mi zasadami:
' Zasada ochrony danych - oznacza konieczność dokładnej kontroli inforrtta-[ qi przekazywanej opinii publicznej. Oczywistym jest że istnieją takie dane dotyczące pracy różnego rodzaju służb oraz procedur ich działania, które nie