Foto1939

132 Zarządzanie kryzysowe w samorządzie

Należy podkreślić, że ustawowe wyliczenie możliwych- form współpracy nie jest wyczerpujące, jak również nie istnieje prawny obowiązek współpracy w każdej z wymienionych form²²¹. Oczywiście, im bardziej zróżnicowany wachlarz form współpracy, tym lepiej, poza tym, czasem jest trudno traktować je rozdzielnie. Formy winny być dobierane przez partnerów w zależności od potrzeb i skali problemów.

Na zakończenie rozważań o formach współpracy należy podnieść jeszcze jeden problem w tym obszarze naszej analizy. Współpracujące między sobą organizaqe pozarządowe i samorządy winny pamiętać, że współpraca ta może mieć charak-ter długotrwały, czyli może być zaplanowana na dłuższy okres - najczęściej trzyletni W przypadku współpracy trwającej rok lub krócej, mamy do czynienia ze współpracą krótkotrwałą. W zakresie tworzenia planów reagowania kryzysowego, należy podkreślić większą skuteczność tworzenia trwalszych w czasie form ^ Współpracy.

9.7 Instrumentarium współpracy organizacji pozarządowych z jednostkami samorządu terytorialnego

Współpraca organizacji pozarządowych z jednostkami samorządu terytorialnego jest wspierana poprzez różne instrumenty, które wynikają bądź to Zvtutawodawstwa regulującego współpracę, bądź z dobrej praktyki współ-pracy. Dodatkowo, ustawodawstwo dotyczące bezpieczeństwa publicznego i zarządzania kryzysowego także dostarcza narzędzi, które nie tylko będą instm-| mentami współpracy mlędzysektorowej, lecz przede wszystkim mają za zadanie

IH^Hodnoszenie bezpieczeństwa publicznego.

P' Jednym ^kluczowych instrumentów regulujących współpracę organiza-f cji pozarządowych z jednostkami samorządu terytorialnego są roczne programy współpracy. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wpro-i wadziła w 2003 roku obowiązek tworzenia tego typu dokumentów dla każdej jed-1 nostki samorządu terytorialnego.

Jak powinny być skonstruowane roczne programy współpracy, aby spełnia-I ły swoją funkcję? Należy wskazać na kilka kluczowych zasad konstrukcji i tre-I śd tego dokumentu.

Fp plerwsze, dokument winien dotyczyć różnorodnych form współpracy- poprzez formy zarówno finansowe, jak i pozafinansowe. Nie może dotyczyć tylko jednej formy, którą akurat preferuje dana gmina.

■V

i Po drugie, jego powstanie winno być efektem wspólnej pracy zarówno organizacji pozarządowych (lub w większych gminach ich reprezentacji), jak n jednostek samorządu terytorialnego. Nie może to być dokument „ogłoszony" przez gminę - winien być dyskutowany, konsultowany i powstawać w określonym czasie.

I Po trzecie, dokument ten powinien mieć charakter rzeczywisty - oznacza to, winien odnosić się do prawdziwych i rzeczywistych działań, nie zaś deklaracji,

; które nie są wypełniane. To jeden z istotniejszych warunków, zdarza się bowiem,

; ie gminy tworzą dokumenty współpracy, które jednak są dokumentami „martwy-| nu^- i w żaden sposób nie odnoszą się do rzeczywistej współpracy. Gmina nie może [uważać tworzenia rocznych programów współpracy jako zła koniecznego, czegoś zbędnego ²²⁹ - powinien być to dokument „żywy", wykorzystywany w praktyce, będący faktycznym narzędziem regulującym współpracę.

I Po czwarte, roczny program współpracy jednostek samorządu terytorialnego z or-ganizacjami pozarządowymi powinien odnosić się do sformułowanej strategii rozwo*

[ ju społeczno-gospodarczego, jak również do uchwały budżetowej konkretnej gminy.

I. Po piąte, roczny program współpracy winien zawierać określenie obsza-[rów współpracy, które są konieczne i właściwe dla danej społeczności lokalnej. Ob-L szary współpracy są także wypadkową potencjału i aktywności organizacji poza-[rządowychna określonym obszarze. Co ciekawe, niektóre obszary współpracy (np. z GOPR czy WOPR) mają charakter wysoce zinstytuqonalizowany i wpisywanie I kh do rocznych programów współpracy nie wydaje się konieczne.

I Warto rekomendować gminom i powiatom tworzenie wieloletnich kart współpracy I zorganizacjamipozarządowymi.Mogąsięonesprawdzaćzwłaszcza wbudowaniu spój-I nego systemu zarządzania kryzysowego, który wymaga stabilności i trwałości pew-[ nych procedur. Zdarza się jednak, że uchwalone przez samorząd wieloletnie programy I współpracy są kwestionowane przez niektóre Regionalne Izby Obrachunkowe²³⁰.

I Z innych instrumentów, regulujących współpracę międzysektorową nale-

II ży wskazać także tworzenie reprezentacji organizacji pozarządowych, zwłasz-11 cza w dużych gminach, dla monitoringu i e waluacji międzysektorowej współpra-11 cy. Następnie wskazać należy także na funkcjonowanie osoby odpowiedzialnej 11 ** współpracę, np. pełnomocnika ds. współpracy, lub też całego zespołu działają-11 ergo na rzecz międzysektorowej współpracy²³¹.

A-fachimowIcz, Samorząd terytorialny I organizacje pozarządowe - partnerzy w rozwoju ekonomii społecznej?, Ehno-'•SpdeanaTrk*ty 2006, Warszawa, wwwekonomiaspoleczna.pl, a- 4-5 A-kcMmowtcz, Samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe - partnerzy w rozwoju ekonomii społecznej?, Ekono-^Spokcma Teksty 2006, Warszawa, www.ekononUaapotoatna.pl, s. 4-5 ^IUilfci<lflL Samorząd terytorialny i organizacje pozaiżśjdówę - partnerzy ^w rorypju ekóńomti «p°koi'>|> Elm»wv. ““Spt&cau Teksty 2006. Warszawa. wwwekonomlaapoleczna.pt, s. 9

M. Rymaulln.. WsfiilpTaca administracji publicznej I organizacji )>ozarządoxiych po wejściu wżycie Ustawy o dziltelr.oki paćyS-ł» pnHiantgo i o Kdonhriacie. Warszawa 2005. www.up.org.pl