RAPORT RPO
uczania, mają większe zdolności w zakresie trzech podstawowych funkcji języka: komunikowania się, myślenia i poznawania (Pearson, 2013).
Wprawdzie szkoły dla głuchych cechuje, jak podkreśla Lane (2009), złożoność etniczno-kulturowa i są bardzo przydatne z punktu widzenia nabywania wiedzy o kulturze Głuchych i nawiązywania trwałych więzi społeczno-kulturowych wśród samych głuchych uczniów w atmosferze naturalnego języka migowego, to jednak, jak zauważa Baker (2006), placówki, które kształtują rozwój dziecka głuchego przez zanurzenie go w języku i kulturze słyszących, zamiast oprzeć się na modelu zachęcającym do korzystania z języka migowego jako języka podstawowego, w gruncie rzeczy mogą spowodować deficyty, a nie rozwój. Koncepcja wychowania dwujęzycznego zakłada, że w samej głuchocie nie ma nic, co implikowałoby niższe zdolności intelektualne niż u osób słyszących. To raczej jej medykalizacja i postrzeganie jako defektu są przyczyną takiego podejścia do edukacji dzieci głuchych, które może zagrażać ich potencjałowi intelektualnemu. Jak pisze Sacks (1998, s. 90),„to nie ich [dzieci głuchych - P.T.] możliwości językowe czy intelektualne są upośledzone, lecz upośledzony jest naturalny rozwój tych możliwości".
Akamatsu C. T., Musselman C., Zwiebel A., Naturę versus nurture in the development ofcognition in deafpeople, [w:] Spencer P.E., Erting C.J., Marschark M. (red.), The deaf child in the family andatschool, Mahwah, NJ: Erlbaum 2000, s. 255-274.
Baker C., Foundations ofbilingual education and bilingualism. Fourth edition. Multilingual Mat-ters LTD 2006.
Ba nd u rski M., Gałkowski T., Rozwój rozumowania przez analogię u dzieci głuchych a komunikacja w języku migowym,,, Przegląd Psychologiczny", 46/2003, s. 253-289.
Bandurski M., Gałkowski T., The development of analogical reasoning in deaf children and their parents'communication modę,„Journal of Deaf Studies and Deaf Education", 9/2004, s. 153-175.
Braden J.P., The clinical assessment of deaf peop!e's cognitive abilities, [w:] Clark M. D., Marschark M., Karchmer M. (red.), Context, cognition, and deafness, Gallaudet University Press, Washington 2001, s. 14-37.
Calderon R., Greenberg M., Social and Emotional Development of Deaf Children: Family, Scho-ol and Program Effects, [w:] Marschark M., Spencer P.E. (red.), The Oxford Handbook ofDeaf Studies, Language and Education. Volume 1 (2 ed.), (Mord University Press, New York 2011, s. 188-199.
Capirci O., Cattani A., Rossini P., Volterra V., Teaching sign language to hearing children as apossi-ble factor in cognitive enhancement, „Journal of Deaf Studies and Deaf Education" 3/1998, s. 135-142.
Chlewiński Z.,Umysł - dynamiczna organizacja pojęć: analiza psychologiczna, PWN, Warszawa 1999.
Courtin C., Does sign language provide deaf children with an abstraction advantage? Evidence from a categorization fos/c,„Journal of Deaf Studies and Deaf Education", 2/1997, s. 161 -171.
32