stężeń wodnych roztworów cukru (ekstraktu). Korelacja miedzy wartościami współczy nnika refrakcji a stężeniem roztworów cukru (skala cukrowa-%wag), detektory w HPLC. Polarymetria: W ykorzystuje zdolność niektóry ch zw iązków do skręcenia płaszczy zny św iatła spolary zowanego w prawo lub lewo o określony kąt a. Obliczenia ilościowe: stosowany wzór Biota: c=a-100/1-: c-stężenie oznaczanego zw iązku [g/100cni3j, a-zmierzony kąt skręcenia, - skręcalność właściwa, 1- długość rurki [dm], Nefelometria/Turbidymetia: rozpraszanie światła (efekt Tyndalla)
Nefelonietria: pomiar natężenia światła rozproszonego przez roztwór mętny (koloid) w kierunku prostopadłym do kierunku padania. Zastosow anie: do ilościowego oznaczenia substancji, określenie wielkości cząsteczek koloidu, określenie stopnia mętności (woda, soki) w skali krzemionkowej lub w jednostkach umowny ch NTU. Turbidy metria: zależność między natężeniem promieniowania padającego L a natężeniem św iatła przechodzącego przez roztwór wykazujący zmętnienie Ip. Ap=S=Vlp Turbidynietria: Lampa- przy słona- kuweta- fotokomórka. Nefelometria: lampa- przysłona-fotokomórka- światło przechodzące. Metody rozdzielcze: Chromatografia: Technika rozdziału, która opiera się na w ielokrotny m podziale składników między dw ie nie mieszające się ze sobą fazy stacjonarną o dużej powierzchni i nieruchomą, ruchomą- przepływającą w jedny m kierunku.
Rozdział składników mieszaniny następuje wskutek różnic w ich współczynnikach podziału między te dwie fazy. Podział metod chromatograficznych: -rodzaje stosowanych faz (gazowa, cieczowa),-zjawisko: adsorpcyjna, podziałowa, jonowymienna, -postać fazy stacjonarnej (planarna kolumnowa). Podziały te nie wykluczają się nawzajem. Identy fikacja zw iązków : oznaczenia jakościow e i ilościow e: -identyfikacja jakościowa na podstaw ie porównania czasów retencji wzorca i składników próbki. Badanie czy substancja występuje. -Identy fikacja ilościowa: pole pow ierzchni piku wzorca i substancji badanej. Badanie ilości danej substancji. Chromatografia cieczowa: -Aparatura: obecnie stosowana głównie I iPLC (wysokospraw na chromatografia cieczowa): aparat: chromatografy. Faza ruchoma: ciecz wtłaczana pod wysokim ciśnieniem; faza stacjonarna: gęsto i jednorodnie upakowana złożem kolumna z metalu. -Warunek oznaczalności: rozpuszczalność zw iązków w fazie ruchomej. Możliwość detekcji przy użyciu istniejących detektorów.fCh. Cieczowa\typ oddziały wania fazy stacjonarnej z analitem. -Adsorncyina: powinowactwo adsorpcyjne Podział ze względu na polarność fa/y stacjonarnej -w normalnym układzie faz (\'P): fa/a stacjonarna polarna, faza ruchoma niepolarna. -W odwróconym układzie faz !RP). faza stacjonarna niepolarna. faza ruchoma polarna. -Jonow unienna oddziaływania między jonami u próbce a jonami zw iązany mi z fazą stacjonarną (wymieniacz jonowy). -Zelowa: wielkość cząsteczek. Najczęściej stosowana adsorpcyjna. Faza ruchoma (eluent): jeden rozpuszczalnik lub mieszanina zwy kle do trzech składników. Ma duży wpływa na proces rozdziału. Siła elucji: cząsteczki ełuentu „ry walizują" o miejsce na powierzchni fazy stacjonarnej z cząsteczkami substancji chromatografów anej. im oddziały wanie ełuentu z powierzchnią fazy nieruchomej jest silniejsze, tym łatwiej wy pierają one z pow ierzchni cząsteczki. Rodzaje elucji: -Izokratyczna: w której podczas rozdziału skład fazy ruchomej jest stały (ch. Adsorpcyjna) iub pH i siia jonowa ich. jonowymienna) czyli siła eiucji stała przez cały rozdział.
Detektory w HPLC: spcktrofotometryczny l V iub l'V-\ Ib: stosowane najczęściej zwłaszcza w zakresie UV, rozpuszczalnik nie może absorbować światła przy zastosowanej długości fali. nie wrazi i wy na zmiany przepływu fazy ruchomej i na zmiany temp. Detektor spektrofotometryczny diodowy (z matrycą fotodiodową) DAD: każda fotodioda do pomiaru wąskiego spektrum światła. Jednoczesna rejestracja prądu z poszczególnych fotodiod: rejestracja całego widma absorpcji analizowanego związku. Widmo w ukiadzie trójwymiarowym: czas retencji, długość fali. absorbancia. Zastosowanie: określenie czystości ełuowanych pików, jednoczesna analiza związków różniących się anality czną długością faii. Detektor refraktometryczny różnicowy: porównanie refrakcji samego rozpuszczalnika z substancją badaną (dwie komórki pomiarowe). Im większa różnica refrakcji ełuentu i substancji badanej tym większa czułość detektora. Cechy: najbardziej uniwersalny , średnia czułość, w rażliwy na zmiany temp (termostatowanie i i ciśnienia, w skazania zalezą od zmiany składa fazy ruchomej (nie można zastosow ać gradientu). Detektor fluorescencyjny detekcja intensywności światła o określonej długości fali emitowanego przez wykry wany związek w wyniku jego wzbudzenia. C'eeh\: bardzo czuiy. specyficzny i selekty w ny. warunek naturalna do fiuorescencji (upochadnianie). Zastosowanie ch. Cieczowej -Metody znormalizowane: oznaczanie zaw patuliny w sokach i koncentratach jabłkowy ch, napojach zaw sok jabłkowy . Oznaczanie cykiaminianu i sacharyny w płynnych preparatach słodzących do bezpośredniego stosowania. Oznaczanie aspartamu i acesuifamu K (sztuczne środki słodzące wykazujące absorbancję przy długości fali 200nm). Chromatografia gazowa: fazą ruchomą jest gaz (wodór. azot. argon lub hel) a fazą stacjonarną: absorbenty (ch. Adsorpcyjna) iub ciecze osadzone na nośnikach (ch. Podziałowa). Warunek oznaczalności i efekty wność rozdziału: warunek oznaczalności: substancje Oznaczane w warunkach chromatografowania lotne lub w postaci par. Efekfyw ność zależy od: rodzaju wypełnienia kolumny , temp kolumny, szy bkości przepływu gazu nośnego. Podział kolumn: kolumny pakowania do mieszanin i 0-20 składników i-2m długości.
Kolumny kapilarne o otwartym przekroju, lOOni długości. Temp kolumny: ma wpływ na rozdział chromatograficzny i zależy od lotności rozdzielanych substancji: ch. Izotermiezna: temp wrzenia nie różnią się więcej niż o kilkadziesiąt stopni, stosuje się jednakow ą temp rozdziału.
Programowanie temp kolumny: t wrzenia rozdzielanych składników' różnią się znacznie.
Wvkfr Tomieniow o jonizacyjny FID: Zasada pomiaru polega na zmianie przewodnictwa elektrycznego płomienia wodoru w polu ciekuy cznym po wprowadzeniu substancji organicznej. Detektor wychwytu elektronów -ECD: ‘Jest detektorem radiojonizacyjny m. w który m po \vproyvadzeniu anałitu ( o duży m powinowactwie elektronowym) do komory jonizacyjnej następuje spadek natężenia prądu: ‘Reaguje selektywnie na związki zawierające chlorowce (pesty cy dy) i siarkę.Techniki połączone GC-MS: ‘Połączenie chromatografii gazowej ze spektometria mas: -Chromatografia :rozdziai mieszaniny związków w analicie, -SM-identy fikacja związków yy mieszaninie (biblioteka yvidm).‘Duża czułość . identyfikacja nieznanych związków; Zastosowanie GC (chromatografii gazow ej): Okoio 20% zyy iązkóyy chemicznych może być oznaczane bezpośrednio przy uży ciu GC. inne wymagają upochadniania. Metody stosowane m ,in. Do: ‘Oznaczanie kwasów tłuszczowych ( pochodne lotne), ‘Analizy aromatów. -Cukrów (pochodne lotne). .Metody separacji -elektroforeza: E. Opiera sie na separacji cząstek obdarzony ch ładunkiem elektrycznym po ich umieszczeniu yy poili elektrycznym na stałym nośniku ( bibuła, agar, zeł poliakryfamidowy). Umożliwia jednoczesne analizowanie wielu próbek i rvzorcórv.
Przemieszczanie w trakcie elektroforezy zależy od: ‘Typu. stężenia i wartości pH buforu. ‘Warunków temperatury, ‘Siły poia elektrycznego, •
Nośników. w których dokonany jest rozdział. Zastosowanie: ‘Analiza białek i ich zmian rv procesach technologicznych. Detekcja yy elektroforezie klasycznej: -Po zakończeniu rozdziału żelu zanurzane są yv barwniku. Nadmiar usuwany przez przemywanie . Widoczne pasma rozdzielonych składników mieszaniny . -Używ ane również surowice, które z anty genami tworzą osady (reakcje antygen -przeciwciało-). Immunoelektroforeza -wykrywanie ściśle określonych białek -np. alergenów .Elektroforeza natyw na:- Białka nie ulęgają denaturacji i zachowują swoja aktywność bioiogiczna. -Wada: kompleksy białek dają profile trudne do interpretacji. Elektroforeza w warunkach denaturujących: -SDS -PAGE -potraktowanie cząsteczki biaika SDS ( sodowy siarczan dodecyłu) skutkuje powstaniem kompleksu białko -SDS o ustalonym stosunku ładunku elektrycznym do masy cząsteczkowej. -Biaika poruszają sie z szy bkością odw rotnie proporcjonalna do iogarytmu ich mas. Zastosow anie-do wyznaczania mas cząsteczkowy ch. Ogniskowanie izoelektryczne: Polega na rozdziale cząsteczek w gradiencie pi i. Cząstki przemieszczają sie aż do osiągnięcia miejsca, w którym ich ładunek dodatni jest dokładnie równy ładunkowi ujemnemu (pi). Wysokosprawna elektroforeza kapilarna: -Stosowane rurki kapilarne wypełnione buforem, przy łożone wy sokie napięcie (10-50kV), -Rozdzielane związki przesuwają sie do końca kapilary z różną prędkością -detekcja taka jak w HPLC (d. Spektrofotometry czny. fiuorymetryczny), -Analiza tylko jednej próbki. wysoka czułość,
rozdzielczość. Metody elekti ochemicziieifkuiiduktuiiieii iai Pomiar przewodnictwa elektrycznego roztworu który jest odwrotnością oporu. ■gfyj&csn*
Przewodnictwo zależy od: -Stężenia :dia małych stężeń zależność liniowa (miedzy iambda> a stężeniem), -Rodzaju elektrolitu (siabe czy mocne), - ęopióTo W, Temperatury wraz zjej wzrostem opór elektrolitów maleje. Zakusów anic knnduktometrii: -Bezpuśrednie pomiary: -Oznaczanie popiołu w miodzie 'miattfo t i cukrze (tabele zależności lambda i zawartość popiołu), -Stopień zanieczy szczenia oczyszczenia wody -woda pitna. woda destylowana. CLiSjJT<£
Miareczkowanie konduktometryczne: -Zmiany przewodnictwa podczas miareczkowania -punki równowagi molowej z yy y kresu ( do roztworów silnie zabarwionych). Poiencjometria: -Metody, w który ch wykorzystywane są ogniwa który ch potencjał zależny'jest od aktywności stężenia oznaczony ch substancji. -Ogniwo zbudow ane jest z: Elektrody wskaźnikowej potencjał zależy od stężenia oznaczonej substancji. Elektrody odniesienia -potencjał podczas pomiarów jest stały. Często umieszczane w jednej obudowie z elektroda wskaźnikowa (kombinowana elektroda szklana). Typy elektrod: -Pierwszego rodzaju -odwracalne względem kationu :elektroda srebrna. -Drugiego rodzaju :odwracalne względem wspólnego kationu (elektroda chlorosrebrowa. -Redofcs. -Jasnoseiektywne elektrody posiadające membranę czułą na określone jony: Najczęściej stosowane. Przy kład elektroda szklana. Zastosowanie potencjometru w analizie żywności Bezpośredni pomiar stężeń jonów np: -Bezpośredni pomiar stężeń jonów np:
Hydrantowych ( kwasowość aktywna), Metalu, -Monitorowania reakcji zachodzących podczas miareczkowania (in. Potencjometiyezne).