CCF20151117018

2. Inwencja retoryczna

Inną kategorią są problemy związane ze stanami postulowanymi, z powinnościami i oczekiwaniami. Na pytanie: Jak być powinno? odpowiedź stanowią normy, czyli reguły postępowania. Normy są zdaniami zawierającymi zwroty takie, jak wolno, nie wolno, należy, powinno się. Istnieją dwie grupy norm: etyczne i prawne. Normy szczegółowe uzasadnia się w oparciu o nadrzędne normy ogólne. Z kolei ich uzasadnienie jest poważnym problemem filozoficznym wykraczającym poza ramy tej książki. Przykładem pytania o normy są pytania: Czy powinno się zalegalizować eutanazję? lub: Komu wolno wstępować w związek małżeński?

Kolejną grupę stanowią problemy związane z wartościowaniem, czyli z pytaniem: Jaka jest wartość? Odpowiedzią na takie pytania są oceny. Ich uzasadnianie to kolejny wielki problem filozoficzny związany z problemem subiektywizmu i relatywizmu. Pytania o ocenę to np.: Czy muzyka Bacha jest wzniosła? Jaką wartość artystyczną miało opakowanie budynku Reichstagu przez Christo? Czy Wenus Botticellego jest piękniejsza od Wenus z Milo?

Istnieją problemy mieszane, w których na przykład dyskusja o faktach wiąże się z dyskusją o normach. Ważne jest, by nie mylić rodzajów odpowiedzi i np. na pytanie o normę nie odpowiadać zdaniem opisowym, jak w poniższym przykładzie:

Pytanie o normę:

Czy powinno się stosować wspomagane zapłodnienie metodą in vitro ?

Odpowiedzią błędną jest zdanie opisowe:

Większość ludzi popiera stosowanie tej metody.

Nie wszystkie pytania warte są dyskusji. Chociaż dyskutować wolno o wszystkim, czasem dyskusja może być zupełnie jałowa i sprowadzić się wyłącznie do wyrażenia osobistych przeświadczeń.

Pytar	lia niewarte dyskusji
		pytań,a banalne
		pytania o fałszywym założeniu
		pytania sformułowane nieprecyzyjnie
		pytania nierozstrzygalne