dolnicki sam ter
4

może wprowadzić opłatę administracyjną /a czynności urzędowi wykonywane przez podlegle jej organy, jeżeli czynności te nie są oł> jęte przepisami o opłacie skarbowej,

-    może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia od opłat lokalnych;

5)    podatku rolnego:

-    może obniżyć cenę skupu żyta, przyjmowaną jako podstawa oblic/c-nia podatku rolnego na obszarze gminy,

-    może zarządzić pobór podatku od osób fizycznych w drodze inkasa, określać inkasentów oraz wysokość wynagrodzenia za inkaso,

-    określa tryb i szczegółowe warunki zwolnienia od podatku użytków rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej na okres nie dłuższy niż 3 lata,

-    może wprowadzać inne zwolnienia lub ulgi niż określone w ustawie;

6)    podatku leśnego:

-    może zarządzić pobór podatku od osób fizycznych w drodze inkasa, określać inkasentów oraz wysokość wynagrodzenia za inkaso,

-    może wprowadzać inne zwolnienia lub ulgi niż określone w usta wie;

7)    stawki opłaty prolongacyjnej (na podstawie art. 57 § 7 ustawy — Ordy

nacja podatkowa).

ustalanie

wysokości

stawek

podatków

lokalnych

Organy gminy wykorzystują przyznane im ustawowo możliwości oddziaływania na rozwój gospodarki gminy poprzez ustalanie wysokości stawek podatków lokalnych. Podatki te pełnią więc funkcję stymulacyjną. W rezultacie można stwierdzić, że organy gminy prowadzą własną politykę podatkową. Ustalając atrakcyjne stawki podatków lokalnych oraz stosując ulgi i zwolnienia podatkowe gminy mogą przyciągać przedsiębiorstwa na teren gminy i unikać sytuacji, kiedy firmy przenoszą swoją działalność na inny obszar. Działania takie powinny być podejmowane zwłaszcza wówczas, gdy w sąsiednich gminach są korzystniejsze warunki prowadzenia działalności gospodarczej i następuje odpływ przedsiębiorców. Polityka podatkowa gminy może być nakierowana również w inną stronę. Władze samorządowe, w przypadku niedoborów w budżecie mogą stosować wyższe stawki podatkowe w celu ich pokrycia. W dłuższym czasie działania takie mogą okazać się nieopłacalne, zarówno z punktu widzenia rozwoju lokalnego, jak i politycznie dla władz samorządowych. W związku z powyższym niezwykle ważne jest planowanie przyszłej polityki podatkowej. Niezbędna jest dokładna analiza nie tylko ekonomicznych skutków stosowania określonych stawek, ulg i zwolnień, ale badania warunków prowadzenia działalności w innych gminach, aby nie nastąpił odpływ kapitału^{1 2}.

3. Samoopodatkowame mieszKancow

W sprawach samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne roz-•*l rzyga się wyłącznie w drodze referendum gminnego. Referendum takie przeprowadza się z inicjatywy rady lub na wniosek co najmniej 1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania. Referendum jest ważne gdy weźmie w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. W zakresie prawnej i fgulacji referendum gminnego art. 12 ustawy o samorządzie gminnym odsyła do ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym.

(

re‘

w sprav opoda

Uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne rada gminy podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby radnych. Uchwała ta powinna zawierać wskazanie konkretnego celu lub celów, na które przeznacza się wpływy z samoopodatkowania oraz określać powinna zasady samoopodatkowania.

Rada gminy powinna ponadto szczegółowo określić:

-    jakie grupy mieszkańców mają być opodatkowane,

-    jaki jest przedmiot samoopodatkowania (np. zajmowany grunt, osiągany

dochód),

-    co jest podstawą obliczenia podatku (np. powierzchnia gruntu),

-    wysokości procentowych lub kwotowych stawek podatkowych,

-    terminy i tryb płatności

-    oraz ewentualne zwolnienia od samoopodatkowania¹³.

Uchwala rady gminy o przeprowadzeniu referendum podlega opublikowaniu. Referendum gminne przeprowadza się między 30 a 35 dniem od dnia opublikowania uchwały na terenie gminy. Referendum przeprowadzają i ustalają jego wynik powołane w tym celu komisje obwodowe. Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów. Jeżeli referendum zakończy się wynikiem pozytywnym, rada gminy powinna niezwłocznie podjąć czynności w celu jego realizacji, np. zobowiązanie organu wykonawczego gminy do doręczenia mieszkańcom stosownych zawiadomień, z których wynikałaby wysokość samoopodatkowania, termin zapłaty itp.

Referendum w sprawie samoopodatkowania, którego koszty przeprowadzenia pokrywa się z budżetu gminy i które, aby było rozstrzygające, wymaga znacznej większości ważnie oddanych głosów, jest stosunkowo trudnym sposobem uzyskania dochodów budżetowych. Realność wprowadzenia dochodów gminnych w tej formie budzi wątpliwości, zwłaszcza na obszarach dużych miast. Być może jednak w sytuacjach nadzwyczajnych i wyjątkowych zastosowanie tego sposobu gromadzenia dochodów będzie uzasadnione. ³

313

1

J. Zar/ecki, D. Lelko, Władztwo podatkowe gminnego samorządu terytorialnego (w:) binarne publiczne w skali

2

lokalnej i regionalnej, red. M. Adamowicz, Warszawa 2002, s. 375 i n.

3

A. Borodo, Samorząd terytorialny, System prawno-finansowy, Warszawa 1997, s. 73.