dolnicki sam ter
6

siybiorsłw i fundacji. / każdą / tych czynności prawnych wiążą się określone skutki finansowe dla gminy w postaci dochodów do budżetu.

Aby gmina mogła osiągać znaczące dochody z mienia, powinna prowadzić aktywną politykę gospodarki nieruchomościami. Istota aktywnej polityk i polegać powinna na traktowaniu komunalnego zasobu nieruchomościami jako źródła dochodów ciągłych. Można to uzyskać poprzez:

1)    ograniczenie sprzedaży nieruchomości stanowiących własność gminy —zwłaszcza lokali użytkowych, a po ich ulepszeniu — wydzierżawiania, w celu uzyskania wyższych dochodów z czynszu;

2)    programowanie i realizację inwestycji na nieruchomościach własnych jak i innych posiadaczy, co może być podstawą do pobierania opłat adiacenckich;

3)    zmianę przeznaczenia w planie zagospodarowania przestrzennego;

4)    scalania i podziały geodezyjne;

5)    powiększanie gminnego zasobu nieruchomości w drodze nieodpłatnego przejmowania lub zakupu, a następnie poprzez ulepszanie i wydzierza wianie nieruchomości ulepszonych¹⁹.

Racjonalne zarządzanie nieruchomościami gminnymi powinno prowadzić do wzrostu ich wartości. Wzrost ten jest zależny między innymi od prawidłowego opracowania i uchwalenia strategii rozwoju gminy, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a następnie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Dzięki właściwym planom, nieruchomości gminy mogą być źródłem dochodów, stanowiących poważne wpływy do budżetu. Racjonalne działania pozwolą np. na ustalanie wyższych czynszów, podatku od nieruchomości, ale także na ustalanie opłat adiacenckich czy renty planistycznej.

racjonalne zarządzanie nieruchomościami gminnymi

6. Ustalanie opłat i cen za usługi związane z eksploatacją obiektów i urządzeń użyteczności publicznej

Uprawnienia gminy przesądzające o możliwościach wpływania na wici kość dochodów związane są również z określaniem przez gminę opłat i cen za usługi związane z eksploatacją gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Dochody te nie stanowią bezpośrednio dochodów budżetowych, gdyż są przychodami gminnych jednostek organizacyjnych. Jednakże poprzez określone w ustawie o finansach publicznych formy powiązań finansowych tych jednostek z budżetem wpływają na poziom dochodów budżetowych, np zakłady budżetowe mają obowiązek dokonywania wpłat nadwyżek środków obrotowych, gospodarstwa pomocnicze zobowiązane są wpłacić do budżetu

” T.M. Laguna, Aktywne gospodarowanie nieruchomościami szansy zwiększania wpływów do budżetów gmin (w:) l inanse publiczne.,., s. 439 i n.

połowę osiągniętego zysku, za pośrednictwem jednostki budżetowej/ przy której zostały utworzone.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej¹ rada gminy może postanawiać o wysokości cen i opłat albo

0    sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Katalog należności i ich charakter prawny jest bardzo zróżnicowany

1    wynika z bardzo wielu aktów prawnych. Do należności tych zaliczyć można między innymi: opłaty za wodę, za usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych, opłaty za przejazdy lokalnym transportem zbiorowym, opłaty za umieszczanie reklam, opłaty za parkowanie, opłaty za żłobki, przedszkola publiczne².

7. Subwencja ogólna

W strukturze dochodów jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie ze standardami wynikającymi z Konstytucji RP oraz Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, muszą występować subwencje ogólne z budżetu państwa, stanowiące jeden z trzech podstawowych rodzajów dochodów wyrównawczych i rekompensujących budżetów samorządowych.

Konstytucja nie precyzuje dokładnie charakteru prawnego subwencji, ograniczając jedynie zasilanie subwencyjne do jednego rodzaju — subwencji ogólnej. W tej sytuacji ustawodawca zdecydował się na wewnętrzny podział, ustalając dla gmin, powiatów i województw odrębnie naliczane części składowe subwencji ogólnej. Środki transferowe z budżetu państwa do budżetów samorządowych w postaci subwencji nie mogą mieć przypisanego celu przeznaczenia, charakter taki bowiem zastrzeżono wyłącznie dla dotacji z budżetu państwa³.

Subwencja ogólna jest więc bezzwrotną pomocą finansową udzielaną przez państwo ze środków budżetowych w celu wsparcia działalności jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczoną na finansowanie zadań własnych. Subwencja ogólna ma złożoną konstrukcję i formę algorytmu. W związku z tym jednostki uzyskują ją automatycznie. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego szczegółowo określa zasady ustalania subwencji ogólnej².

317

1

” Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43, z późn. z.m.

2

   E. Kornberger-Sokolowska, Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2001, s. 80.

3

   ). Glumińska-Pawlic, Samodzielność finansowa jednostek samorządu..., s. 140.

^B J.A. Drwillo, System dochodów niepodalkowych (w:) Finanse publiczne i prawo finansowe, red. C. Kosikowskl, E. Ruśkowski, Warszawa 2003, s. 628.